E takea mai ana tēnei kōwae ako i te rotarota, ‘Tekau ngā poraka i runga i te toka’. Ko te tatau māwhitiwhiti te aronga matua.
- kimi tauira tau
- matapae i ngā tau e whai ake ana i tētahi tauira tau
- tatau mawhiti-2, mawhiti-5, mawhiti-10
He pikitia poraka hei whakapiri atu ki te papatuhituhi (Whārangi Tārua)
Pepa, penerākau
Pātene, Paraka, Pīni (hei kaute)
Te Rotarota
Tukutuku Tau
matapae | predict |
tatau mawhiti-2 | skip-counting in twos |
tatau māwhitiwhiti | skip counting |
tauira raupapa | sequential pattern |
tauira tāruarua | repeating pattern |
tukutuku tau | number grid |
Te Akoranga Tuatahi:
Ko te mahi tuatahi, he ako i te rotarota, me te hanga i tētehi tauira mā te rotarota.
- Pānuihia te rotarota ki ngā tamariki i a koe e whakaatu ana i ngā mahi ā ringa.
- Tonoa ngā tamariki ki te āwhina i a koe ki te pānui i te rotarota i te wā tuarua. Āta pānuihia i te wā tuarua, engari, me whakamahi ngā poraka kua tapahia i te kāri hei whakaatu i ngā nekeneke. Mā tēnei, ka hangaia tētehi kauwhata pikitia, ka tuhia hoki te maha o ngā poraka ki runga tukutuku tau. Hei tauira:
10 | |
9 | |
8 | |
7 | |
6 | |
5 | |
4 | |
3 | |
2 | |
1 |
- I a koe e mahi ana, whakatenatena i ngā tamariki ki te matapae i te tau kei te whai ake. Hei tauira pātai:
- He aha te mahi a tēnei kauwhata?
- Ka kite koe i tētehi tauira?
- He aha te tauira?
- E whia ngā poraka ināianei?
- Whakaotia te kauwhata, kia 1 te poraka i te mutunga.
- Me whakaatu ngā tamariki i a rātou huarahi matapae i te tau kei te whai ake. Tuhia a rātou rautaki ki te papatuhituhi. Hei tauira:
- 10 – 1 = 9 Tangohia te kōtahi i te 10 ka puta ko te 9.
- Tuhia he tūtohi atu anō hei whakaatu i te maha o ngā poraka kua taka atu i te toka. Whakawhitiwhiti kōrero mō te tauira tau e kitea mai ana.
Te maha o ngā poraka kei runga toka | Te maha o ngā poraka kua taka atu |
10 | 0 |
9 | 1 |
8 | 2 |
7 | 3 |
… | … |
Te Akoranga Tuarua
Ko te tatau mawhiti-2 te kaupapa i konei.
- Tirohia, pānuihia anō te rotarota me te mahi hoki i ngā mahi ā-ringa.
- Pātai atu ki ngā tamariki:
- Mēnā tekau ngā poraka i runga i te toka, e whia katoa ngā karu? Whakaaturia ngā karu ki te tukutuku.
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 - Whoatu ngētehi pātene ki ngā tamariki hei whakaatu mā rātou i ngā karu o ngā poraka.
- Whiriwhirihia ngētehi tamariki ki te whakaatu i ō rātou rautaki hei tātai i te maha o ngā karu.
- Pātai atu anō ki ngā tamariki:
- Mēnā e iwa ngā poraka i runga i te toka, e whia katoa ngā karu?
- Pēwhea koe i mōhio ai?
- Ka taea e koe tō rautaki te whakamārama mai?
Tuhia ngā rautaki katoa ki te kāri, me whakairi ki te taha o te tukutuku poraka.
- Mēnā e tika ana te whakautu a te tamaiti, tuhia te maha o ngā karu ki runga i te tukutuku tau.
- Haere tonu kia mutu te whakakī i te tukutuku tau.
- Kia mutu tērā, pātai atu ki ngā tamariki:
- Titiro ki te tukutuku tau. Tatauria te maha o ngā karu. (20, 18, 16 …)
- He aha te tauira tau o te maha o ngā karu?
- Pēwhea koe i mōhio ai?
- Whoatu te pepa tukutuku tau hei whakakī mā ia tamaiti.
Te maha o ngā poraka | Te maha o ngā karu |
10 | 20 |
9 | 18 |
8 | 16 |
7 | … |
… | … |
Te Akoranga Tuatoru:
I tēnei rā, ko te tatau mawhiti-5 te kaupapa.
- Tirohia, pānuihia anō te rotarota me te mahi hoki i ngā mahi ā-ringa.
- Tohu atu ki ngā matimati waewae o tētehi poraka. Pātai atu:
- E whia ngā matimati waewae o tēnei waewae o te poraka?
- Whakaaturia te tukutuku matimati poraka. Me tatau mawhiti-5 ngā tamariki i ngā matimati waewae.
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 - Whoatu ngētehi pātene hei whakamahi mā ngā tamariki. Mea atu ki ngā tamariki,
- Tekau ngā poraka i runga i te toka. E whia katoa ngā matimati waewae? Kia kōtahi te pātene mō ia matimati waewae.
- Whiriwhirihia ngētehi tamariki ki te whakaatu i ō rātou rautaki. Pātai atu ki ngā tamariki
- He aha te whakautu?
- Pēwhea koe i mōhio ai?
- Ka taea e koe te whakaatu mai i tō rautaki?
- Tuhia ngā rautaki ki te papatuhituhi.
- Pātai atu:
- Mēnā e iwa ngā poraka i runga i te toka, e whia katoa ngā matimati waewae?
Me āta whakaaro ngā tamariki he aha te rautaki māmā hei whiriwhiri i tēnei pātai. Tuhia te whakautu ki te tukutuku tau.
- Tirohia ngā tau o te tukutuku tau. Pātai atu:
- He aha pea te tau e whai ake ana (Arā, e waru ngā waewae poraka, e whia ngā matimati)?
- He tauira tau e puta mai ana? Whakamāramatia mai.
- Whoatu te pepa tukutuku tau mā ia tamaiti e whakakī.
- Tirohia ngā tau o te tukutuku tau. Pātai atu:
- Mēnā e iwa ngā poraka i runga i te toka, e whia katoa ngā matimati waewae?
Ngā waewae poraka | E whia ngā matimati waewae |
5 | 25 |
4 | 20 |
3 | 15 |
2 | 10 |
… | … |
Te Akoranga Tuawhā:
Ko te tatau mawhiti-10 te kaupapa i tēnei rā.
He rite tonu te whakahaere o te akoranga tuawhā ki te akoranga tuatoru. Engari, ko te tirotiro i te maha o ngā matimati o ia poraka (arā, ki ngā waewae e rua o ia poraka).
10 | |
9 | |
8 | |
7 | |
6 | |
5 | |
4 | |
3 | |
2 | |
1 |
Te Akoranga Whakamutunga:
Kua oti i ngā tamariki te tatau māwhitiwhiti. I tēnei rā, ka tuhi rātou i ngētehi rerenga tau e pā ana ki te rotarota hei mahinga mā tētehi atu. (Me āta whakamārama i te tuatahi.) I te mutunga, ka taea e rātou te tuhi rerenga tau hei whakautu ma tētahi hoa, ka whakaatu hoki ki te akomanga.
Kia whēnei te āhua o ngā rerenga tau.
E toru ngā poraka i runga i te toka. E whia katoa ngā matimati waewae?
He rerenga tau e whakamahi ana i te whakarea: 5 x 3 = 15
He rerenga tau e whakamahi ana i te tāpiri: 5+5+5=15
Tatau mawhiti-5: 5, 10, 15
E waru ngā poraka kei runga i te toka. E whia katoa ngā karu?
He rerenga tau e whakamahi ana i te whakarea: 2 x 8 = 16
He rerenga tau e whakamahi ana i te tāpiri: 2+2+2+2+2+2+2+2=16
Tatau mawhiti-2: 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16