Moni Taurewa, Moni Penapena

The Ministry is migrating nzmaths content to Tāhurangi.           
Relevant and up-to-date teaching resources are being moved to Tāhūrangi (tahurangi.education.govt.nz). 
When all identified resources have been successfully moved, this website will close. We expect this to be in June 2024. 
e-ako maths, e-ako Pāngarau, and e-ako PLD 360 will continue to be available. 

For more information visit https://tahurangi.education.govt.nz/updates-to-nzmaths

Hei Whakarāpopoto

E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te akoranga matihiko nei, Moni Taurewa, Moni Penapena. Ko tā te Moni Taurewa, Moni Penapena, he āwhina i ngā ākonga ki te tūhura i te tāpiri me te tango tau tōpū. Ko te horopaki o te pūtea pēke hei whakaatu i te tāpiri me te tango tau tōrunga, tau tōraro hoki. Ina, ko te moni taurewa he tau tōraro, ko te moni penapena he tau tōrunga, ā, ka whakaaturia hei pou kia kitea ai te hua o te whakapiki me te whakaheke i te moni taurewa, i te moni penapena rānei. Ka whiriwhiri hoki i te tapeke o te pūtea. E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te Kaupae 7 o te Mahere Tau (Te Poutama Tau). Kei tēnei kōwae ako ētahi rapanga hei whiriwhiri tahi mā te kaiako me te ākonga mā te whakamahi i te akoranga matihiko, hei mahi wehe kē rānei mā te ākonga.

 

Te Hononga ki te Marautanga

Te Tau me te Taurangi, Taumata 4, Whāinga Paetae 2, 5, 6

2. Ka mōhio ki ngā tikanga o:
  • te tau tōraro me te tau tōrunga
 
5. Ka kōwhiri, ka whakamārama i te rautaki e tino whaihua ana hei whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti, te hautau, te tau ā-ira, te ōrau, te ōwehenga, te tau tōpū me te taupū māmā:
 
6. Ka mārama ki te whaitakenga o te otinga o tētahi rapanga.
 
Te Hononga ki Te Mahere Tau
E tino hono ana tēnei kōwae ako ki te Mahere Tau o Aotearoa (tirohia te kaupapa o Te Poutama Tau i te pae tukutuku o www.nzmaths.co.nz).
 
E whakaatu ana te wāhanga rautaki o te mahere tau i ngā momo rautaki ka whakamahia e ngā ākonga ki te whakaoti paheko.
 
E hāngai ana te mahi o tēnei kōwae ako ki te ākonga kua eke ki te Kaupae 7 o te Mahere Tau. 
 
I te Kaupae 7, e ako ana te ākonga ki te whakaoti rapanga tāpiri, rapanga tango hoki e whai wāhi mai ana te tau ā-ira, te tau tōpū, me te hautau.

 

Ngā Whāinga Ako

Te Whāinga Ako

Kia mōhio te ākonga ki te:
  • whakaoti rapanga tāpiri, rapanga tango hoki, e whai wāhi mai ana te tau tōrunga me te tau tōraro.
He Rārangi Kupu

akoranga matihiko
digital learning object
moni penapena
savings amount
moni taurewa
loan amount
pāwhiri
click (a computer mouse)
pūtohu
button (on a computer screen)
tāneke
slider
tapeke
total
tau tōpū
integer
tau tōraro
negative number
tau tōrunga
positive number
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako

Ka Mahi Tahi te Kaiako me tētahi Rōpū Ākonga ki te Whakamahi i te Moni Taurewa, Moni Penapena 

  1. Huakina te Moni Taurewa, Moni Penapena, ka whakamārama ai i tōna kaupapa ki te whakaatu i te rahi o te moni taurewa me te rahi o te moni penapena i tētahi pūtea pēke. Ka tāpirihia te moni taurewa me te moni penapena hei tātai i te tapeke o te pūtea. E taea ana te whakapiki, te whakaheke rānei i te moni taurewa me te moni penapena, me te tātai anō i te tapeke o te pūtea.
  2. Pāwhiria te pūtohu MĀ TE ROROHIKO E KŌWHIRI i te whārangi tuatahi.

moni screenshot

 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō te whārangi ka puta mai, kia tino mārama ai ngā ākonga ki ēnei āhuatanga:
  • te tikanga o te pātai e pātaihia ana;
  • he tau tōraro te moni taurewa;
  • he tau tōrunga te moni penapena;
  • mēnā he nui ake te moni taurewa i te moni penapena, he tōraro te tapeke o te pūtea;
  •  mēnā he nui ake te moni penapena i te moni taurewa, he tōrunga te tapeke o te pūtea;
  •  mēnā he ōrite te moni taurewa me te moni penapena, ko te kore te tapeke o te pūtea.
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō te pātai, ka tono ai i tētahi ākonga ki te tuhi i tā te rōpū i whakatau ai.
  2. I te whārangi ka whai muri ake, ka tonoa te ākonga ki te whiriwhiri i te tapeke o te pūtea. Arā, ka tātaihia te rahi ake o te moni taurewa i te moni penapena, te rahi ake rānei o te moni penapena i te moni taurewa. I te tauira e whakaaturia nei, e $26 te rahinga ake o te moni taurewa ($48) i te moni penapena ($22). He tau tōraro hoki te tapeke nā te mea he rahi ake te moni taurewa i te moni penapena.

moni screenshot.

 
  1. Tonoa tētahi ākonga ki te tuhi i te otinga ki te pouaka.
  2. Mēnā e rua ngā otinga hē ka tuhia ki te pouaka, ka whakaaturia te otinga tika.
  3. Kātahi ka tonoa kia kōwhiri i te moni taurewa, i te moni penapena rānei, hei whakapiki, hei whakaheke rānei.
 moni screenshot.
  1. Ka nukua te tāneke hei whakapiki, hei whakaheke rānei i te moni taurewa, i te moni penapena rānei. I tēnei tauira, kua whakapikia te moni penapena mā te $10.

moni screenshot3.

 
 
  1. Kātahi ka tonoa kia tuhia te tapeke hou o te moni penapena. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki hei whakaoti i tēnei tāpiritanga i tēnei tangohanga rānei, ka tuhi ai i te whakatau a te rōpū ki te pouaka, pēnei i te tauira kei raro iho nei.
 moni screenshot4.
  1. Kātahi ka tātaihia te tapeke hou. Ka tīmata i te tapeke o mua, ka āta whakaaro mēnā he nui ake te tapeke hou, he iti iho rānei. Ka tuhia ki te pouaka, me te whakaatu anō mēnā he tōrunga, he tōraro, ko te kore rānei te tapeke hou. Kua oti te tauira kei raro iho nei.
 moni screenshot5.
  1. Ināianei ka whakapiki anō, ka whakaheke anō rānei i te moni taurewa i te moni penapena rānei, ka tātai anō i te tapeke. Ka tīmata anō rānei i tētahi rapanga hou.
 
Ka Mahi Takitahi, Takirua rānei ngā Ākonga
Kia taunga rā anō ngā ākonga ki te whakamahi i te rauemi matihiko nei, tukuna rātou kia mahi wehe kē, takitahi, takirua rānei. Tonoa rātou kia tuhituhi i ētahi o ngā rapanga ki te pepa, ka whakamārama ai i te rautaki hei whakaoti.
 
Hei Whakawhānui
  • Kōwhiria te pūtohu MĀKU E KŌWHIRI i te whārangi tuatahi o te akoranga matihiko nei. I konei, mā te ākonga tonu (mā te kaiako rānei e tohutohu) e kōwhiri te rahi o ngā moni taurewa, me te rahi o te moni penapena, kātahi ka tātaihia te tapeke o te pūtea.
 moni screenshot6.
  • Hoatu he tāpiritanga, he tangohanga rānei hei whakaoti mā te ākonga. Māna tonu e whiriwhiri mēnā ka whakamahi i te akoranga matihiko hei whakaoti, ka taea ranei e ia te whakaoti me te kore e whakamahi i te akoranga matihiko.
  • Tonoa mā te ākonga e tuhi pakitau e whai wāhi mai ana te tāpiri, te tango rānei i te tau tōraro, me ngā horopaki e hāngai ana.
  • Tonoa mā te ākonga e whakamārama āna rautaki hei whakaoti i āna tātaitanga.

 

Kei tēnei wāhi i te ipurangi te rārangi mai o ngā rauemi matihiko katoa kua tuhia ki te reo Māori: https://nzmaths.co.nz/maori/LO/default.aspx

Ko ētahi o ngā rauemi matihiko (ngā mea o nzmaths) e wātea ana ki te katoa, mā te pāwhiri noa i te pūtohu. Ko ētahi atu o ngā rauemi matihiko (ngā mea o The Le@rning Federation), me rēhita kē tō kura, kātahi koe ka uru atu ai.
 
Koia nei te wāhi noho o te rauemi matihiko Moni Taurewa, Moni Penapena, e hāngai ana ki tēnei kōwae ako: https://nzmaths.co.nz/maori/LO/moni/moni.swf
 
I Mua i te Whakamahinga o te Moni Taurewa, Moni Penapena
  • Whakawhitiwhiti kōrero mō te tikanga o te tau tōraro, me ngā horopaki e whakamahia ai te tau tōraro. Hei tauira, ko te hahau pōro, ko te paemahana, ko te ararewa, ko te pūtea pēke.
  • Whakaaturia te tau tōraro me te tau tōrunga ki te rārangi tau.
  • Tirohia te Pukapuka 5 o te Poutama Tau (whārangi 159), te ngohe ‘He Puke He Hāpua’ e aro ana ki te tāpiri me te tango tau tōpū.
Add to plan

Log in or register to create plans from your planning space that include this resource.