Pēhea Nei Te Tāroaroa

Thanks for visiting NZMaths.
We are preparing to close this site by the end of August 2024. Maths content is still being migrated onto Tāhūrangi, and we will be progressively making enhancements to Tāhūrangi to improve the findability and presentation of content.
 

For more information visit https://tahurangi.education.govt.nz/updates-to-nzmaths

Hei Whakarāpopoto

Ko tā te kōwae ako nei he tūhura i tēnei mea te ine, he ine i ētahi wāhanga o te tinana, he whakaraupapa inenga, he whakatau tata inenga hoki.

 

Te Hononga ki te Marautanga

Taumata 1

Te Ine me te Āhuahanga (Te Ine)
Whāinga Paetae 1:
Ka mārama ki ēnei āhuatanga o tētahi mea e taea ana te ine:
  • te roa;
  • te horahanga;
  • te rōrahi (kìtanga);
  • te taumaha (papatipu);
  • te hurihanga;
  • te paemahana;
  • te wā;
  • te utu.
 
Whāinga Paetae 2:
Ka mārama ki te tikanga o te ine, arā, ko te whakatairite i te mea e inea ana ki te rahi o tētahi waeine.
 
Whāinga Paetae 3:
Ka whakamahi taputapu ine aronga kē.
 
Whāinga Paetae 4:
Ka raupapa, ka whakatairite hoki i ngā inenga.
 
Whāinga Paetae 5:
Ka tatau waeine māmā.
 
Whāinga Paetae 6:
Ka mōhio ki te pūmautanga o tētahi inenga.
Ngā Whāinga Ako

Kia mōhio te ākonga ki te:

  • whakamahi aho hei whakatairite i ngā roa o ētahi wāhanga o tōna Tinana
  • whakatau tata i te roa o ētahi wāhanga o tōna Tinana
  • whakaraupapa inenga
Ngā Rauemi

he kāri

he aho

He Rārangi Kupu

 

whakatairite compare
waeine aronga kē non-standard units of measurement
whakatau tata estimate
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
  1. Ko te mahi tuatahi, he kēmu hei whakamahana i ngā ākonga, hei kukume i ō rātou whakaaro ki te tāroaroa o te tangata, me te whakatairite hoki i ngā tāroaroa o ngā ākonga.

 

Ngā tohutohu

Tonoa ngā ākonga ki tū i ētahi rārangi e rua. Karangahia ngā tokorua kei mua o ia rārangi ki te tū tahi (pokohiwi ki te pokohiwi) ki mua i te akomanga.

Ko tā te akomanga he whakatau ko wai o rāua te mea poto. āwhinatia ngā ākonga ki te reo whakatairite. Hei tauira:

  • He poto ake a Mea i a Mea
  • He tāroaroa ake a mea i a Mea.
  • He āhua ōrite te tāroaroa.
  • He paku noa iho te tāroaroa ake o Mea i a Mea …

Kia oti te whakatau, ka hoki rāua tahi ki muri o te rārangi o te mea poto.

Ka pēnei te haere o te kēmu, kia kotahi rā anō te rārangi ākonga (arā, kia whakakorea tētahi o ngā rārangi).

  1. Ko te mahi tuarua, he tapahi aho hei whakatau tata i te tāroaroa tangata.

 

Ngā tohutohu He Tauira Kōrero Mā Te Pouako

Hoatu he pōro aho ki ngā ākonga, ka tono ai i a rātou ki te tapahi i tētahi tapanga kia ōrite te roa ki te tāroaroa o ō rātou tinana.

Kāore e whakaaetia te pupuri i te aho ki te taha o tōna tinana hei whakatairite. Ko te mahi whakatau tata te kaupapa i konei.

Anei he pōro aho. Tapahia tētahi motunga aho, kia ōrite ki te tāroaroa o tō tinana, mai i ō rekereke ki runga o tō māhunga.

Kaua e pupuri i te aho ki te taha o tō tinana. Ko tāu mahi he āta whakaaro noa iho ki te roa o tō tinana, ka tapahi ai i te aho.

Tonoa ngā ākonga ki te tū takirua me tētahi hoa, ka whakatau ai ko wai o te takirua te mea tāroaroa.

Ka whakatairite ngā tokorua i te roa o ā rāua aho.

E tū ki te taha o tētahi hoa. Tuhia he kōrero e mea ana ko wai o kōrua te mea tāroaroa.

He tauira tuhinga:

He tāroaroa ake a Hinewai i a Rākairoa

Whakatakotoria ā kōrua aho ki te papa, taha ki te taha. Tuhia he kōrero e mea ana ko tēhea te aho roa rawa.

He tauira kōrero:

He roa ake te aho a Hinewai i te aho a Rākairoa

diagram.

Whakatairitea ngā kōrero e rua i tuhia e ngā ākonga.

Titiro ki ngā kōrero e rua i tuhia e kōrua ko tō hoa. Anei ngā kōrero a Hinewai rāua ko Rākairoa: He tāroaroa ake a Hinewai i a Rākairoa.
He roa ake te aho a Hinewai i te aho a Rākairoa.

He rite ā rāua kōrero nō reira kei te āhua tika pea te roa o ngā aho i tapahia e rāua.

Anei ngā kōrero a Waiora rāua ko Matiu: He tāroaroa ake a Waiora i a Matiu.
He roa ake te aho a Matiu i te aho a Waiora.

He rerekē ā rāua kōrero, nō reira kāore e tika ana te roa o ngā aho i tapahia e rāua. āta tirohia, ko tēhea te aho kāore e tika ana?

  1. Ko te mahi tuatoru, he tapahi aho hei whakaatu i te tāroaroa o ia ākonga, he raupapa anō i ngā tāroaroa.

 

Ngā tohutohu He Tauira Kōrero Mā Te Pouako
Tonoa ngā ākonga ki te tapahi i tētahi atu motunga aho, kia ōrite ki ō rātou tāroaroa. He pai te mahi takirua, kia āwhina tētahi i tētahi. Me mahi takirua koutou i tēnei mahi. Tapahia tētahi motunga aho kia tino ōrite ki tō tāroaroa. Mā tō hoa koe e āwhina.
Hoatu he kāri hei tuhi mā ngā ākonga i ō rātou ingoa (ō rātou kanohi rānei), hei whakamau atu ki te aho. Anei he kāri hei tuhi māu i tō ingoa. Herea te kāri ki tō aho.
Whakairia ngā aho ki te pakitara, me te raupapa anō mai i te mea poto rawa ki te mea roa rawa.

Matiu, whakairia tō aho ki te pakitara. Whakamahia he pine.

Waiora whakairia tāu ki te taha i tā Matiu. Mēnā he tāroaroa ake koe i a Matiu, whakairia ki te taha matau, mēnā he poto ake koe, whakairia ki te taha maui.

Hinewai. Ki hea te wāhi tika hei whakairi mau i tō aho?

He tauira whakautu:

  • Ki te taha maui o Waiora, nā te mea he poto ake i a ia.
  • Ki waenganui i a Waiora rāua ko Matiu, nā te mea he tāroaroa ake i a Waiora, engari he poto ake i a Matiu.
  • Ki te taha matau o Matiu nā te mea he tāroaroa ake au i a rāua tahi.

Ka pēnei te whakairi haere a ia ākonga i ā rātou aho. Kia oti ngā aho katoa te whakairi, ka tuhi ngā ākonga i ētahi kōrero e toru hei whakatairite i ngā tāroaroa. Hei tauira:
He poto ake a Waiora i a Matiu.
He tāroaroa ake a Inia i a Manahi.
Kei waenganui te tāroaroa a Hinewai i a Inia rāua ko Manahi
.

Ka pēnei anō te mahi mō te roanga atu o te wiki, engari ka aro atu ki ētahi wāhanga o te tinana. Anei he tauira rapanga hei tūhura mā ngā ākonga:

  • Ko tēhea te mea roa rawa, te whānui o tō mārō, tō whetoko rānei?
  • Whakatairitea ngā mārō o ia ākonga. Nō wai te mea roa rawa, nō wai te mea poto rawa?
  • Raupapahia ēnei inenga mai i te mea poto rawa ki te mea roa rawa: tō matikara; huri āwhio i te kawititanga o tō ringa; huri āwhio i tō raparapa; tō tuke. He ōrite te raupapatanga o ia ākonga?

Hei Whakawhānui:

Whakaaturia ki tētahi kauwhata whakaahua ngā raupapatanga inenga.

Add to plan

Log in or register to create plans from your planning space that include this resource.