He Rapanga Pāhekoheko

The Ministry is migrating nzmaths content to Tāhurangi.           
Relevant and up-to-date teaching resources are being moved to Tāhūrangi (tahurangi.education.govt.nz). 
When all identified resources have been successfully moved, this website will close. We expect this to be in June 2024. 
e-ako maths, e-ako Pāngarau, and e-ako PLD 360 will continue to be available. 

For more information visit https://tahurangi.education.govt.nz/updates-to-nzmaths

Te Tau me te Taurangi
Taumata 4:

1.     Ka mōhio ki:
  • ngā meka whakawehe matua;
  • te whakaawhiwhi tauoti, tau ā-ira hoki.
2.     Ka mōhio ki ngā tikanga o:
  • te tau tōraro me te tau tōrunga;
  • te tau toitū;
  • te ōwehenga;
  • te uara tū o ngā tau ā-ira:
  • te maha o ngā haumano, ngā haurau, ngā hautekau, ngā tahi, ngā rau me ngā mano kei roto i tētahi tau ā-ira (tae atu kia 3 ngā mati ā-ira).
3.     Ka mōhio ki te kimi mai i ngā taurea me ngā tauwehe o tētahi tau.
4.     Ka mōhio ki ngā hautau, ngā tau ā-ira, ngā ōrau me ngā ōwehenga māmā:
  • ngā huringa hautanga: hautau ↔ tau ā-ira ↔ ōrau;
  • ngā raupapa tatauranga tau ā-ira (haumano, haurau, hautekau);
  • te raupapa hautau, tau ā-ira, ōrau hoki;
  • te whiriwhiri hautau ōrite.

 

Te Rapanga
Te Pātai
Ngā Kōrero āwhina
He Kupu Matua
Te Otinga
4.1
 
He aha te tau?
 
 
  • He tau ā-ira, kotahi tōna mati ā-ira
  • Ina whakaawhiwhia, ko te 30 te tekau e pātata ana.
  • He taurua katoa ōna mati.
  • E 284 ōna hautekau.
  • tau ā-ira
  • whakaawhiwhi
  • taurua
  • mati
  • hautekau
28.4
4.2
 
He aha te tau?
 
 
  • He hautau, he nui ake tōna taurunga i tōna tauraro.
  • He taurea o te hauwhā.
  • He tau toitū te taurunga o te hautau.
  • Kei waenganui i te 3 me te 4.
  • hautau
  • taurunga
  • tauraro
  • taurea
  • hauwhā
  • tau toitū
13/4
4.3
 
He aha te tau?
 
 
  • He tauwehe o te 81.
  • Ina whakaawhiwhia, ko te 30 te tekau e pātata ana.
  • He taurea o te 3.
  • Whakareatia ōna mati, ka 14.
  • tauwehe
  • taurea
  • whakaawhiwhi
  • mati
27
4.4
 
He aha te tau?
 
 
  • He tau ā-ira, e toru ōna mati ā-ira.
  • Kotahi te nui ake o te mati haumano i te mati haurau.
  • Kotahi te nui ake o te mati haurau i te mati hautekau.
  • E 35 ōna hautekau.
  • tau ā-ira
  • mati ā-ira
  • haumano
  • haurau
  • hautekau
3.567
4.5
 
He aha te tau?
 
 
  • He ōrau, he nui ake i te 100%.
  • Ina hurihia hei hautau, he taurea o te hauwhā.
  • Ina hurihia hei tau ā-ira, 12 ōna hautekau.
  • Ina tāpirihia ōna mati, ka 8.
  • mati
  • ōrau
  • taurea
  • hautekau
125%


Te Tau me te Taurangi
Taumata 4:

5.     Ka kōwhiri, ka whakamārama i te rautaki e tino whaihua ana hei whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti, te hautau, te tau ā-ira me te ōrau, te ōwehenga, te tau tōpū me te taupū māmā:
  • rautaki tatau;
  • rautaki tāpiripiri;
  • rautaki whakarea
  • rautaki pānga riterite māmā.
 
6.     Ka mārama ki te whaitakenga o te otinga o tētahi rapanga.
 

 

Te Rapanga
Te Pātai
Ngā Kōrero āwhina
He Kupu Matua
Te Otinga
4.6
 
E hia te rahi o te pūtea i wini i a Hakopa?
 
 
  • Ka wini i a Hakopa tētahi o ngā pūtea nui o Lotto.
  • Ko tētahi 25% o te pūtea i hoatu ki ōna whanaunga.
  • Ko tētahi 50% o te toenga i waiho ki tāna pūtea pēke.
  • Ko te toenga ($6000) i pau ki te hoko i tētahi motukā
  • ōrau
  • pūtea pēke
$16,000
4.7
 
E hia te utu mō te hunga pakeke ki te haere ki te pikitia?
 
 
  • Tērā tētahi whānau i haere ki te pikitia.
  • Tokorua ngā mātua, tokotoru ngā tamariki i tēnei whānau.
  • He haurua te utu tamariki i te utu mō te hunga pakeke.
  • $45.50 te utu mō te whānau katoa.
  • haurua
$13.00
4.8
 
E hia ngā pōro tēnehi, e hia ngā pōro hahau i hokona?
 
 
  • E $77.50 i pau ki te hoko i ētahi pōro tēnehi me ētahi pōro hahau.
  • E $2.50 te utu mō te pōro tēnehi kotahi.
  • E $4.00 te utu mō te pōro hahau kotahi.
  • He haurua te utu o ngā pōro hahau i te utu o ngā pōro tēnehi.
  • haurua
15 ngā pōro tēnehi
 
10 ngā pōro hahau
4.9
 
E hia karamu te taumaha o te pouaka?
 
 
  • Tekau mā rua ngā māpere kei roto i tētahi pouaka.
  • E 700 karamu (700g) te taumaha o te pouaka me ngā māpere o roto.
  • Ka tangohia ētahi māpere, ā, ka heke te taumaha o te pouaka me ngā māpere e toe ana ki te 625g.
  • E 4 ngā māpere i tangohia atu.
  • karamu
475g
4.10
 
E hia tau te pakeke o ia tamaiti?
 
 
  • Tokotoru ngā tamariki – ko Hera rāua ko Hinewai ngā kōtiro, ko Matiu te tama.
  • He ōrite te pakeke o ngā kōtiro.
  • E 2.5 tau te pakeke ake o te tama i ngā kōtiro.
  • Hui katoa, e 37 te tapeke o ō rātou tau.
  • tapeke
Hera = 11.5 tau
 
Hinewai = 11.5 tau
 
Matiu =
14 tau