1. Rauemi Reo
  2. He Rauemi Ako
  3. Rapua Ngā Rauemi

Rapua Ngā Rauemi

Nau mai ki te kokonga rapu rauemi reo Māori o nzmaths.

Mā tēnei wāhanga o nzmaths e rapu ai koe i ngā rauemi reo Māori o nzmaths e hiahia nā koe.

Tomokia, tonoa rānei kia whai mana koe ki tēnei wāhanga o te pae ipurangi (he utu-kore), kia āhei ai koe ki te pupuri i ō kohinga rauemi hei whakamahere i ō akoranga. Pānuihia te help file hei āwhina i a koe ki te hanga i ō mahere ako (kei roto tēnei pae āwhina i te reo Ingarihi).

Tirohia ngā Rauemi e Hāngai ana ki ngā Whāinga Paetae o te Marautanga

Te Ahunga Me Te Taunga

Taumata 4
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko ngā mahi i konei, he tūhura i ngā tikanga o te whakaatu i te ahunga me te taunga o tētahi haere. Ka torotoro atu ki ngā mātauranga o ngā mātua tīpuna, me ngā mātauranga e whakamahia whānuitia ana i ēnei rā mō ēnei kaupapa. Ka whakaakona ngā ahunga matua, me ngā ahunga tākiri o te kāpehu. Ka...
 Kia mōhio te ākonga ki:
  • te whakamahi tika i ngā momo kupu mō te ahunga
  • ngā ahunga matua
  • ngā ahunga tākiri o te kāpehu me te pānga o ēnei ki ngā ahunga matua, me te whakamahinga o ngā ahunga.
  • ngā tikanga o te tukutuku hei whakaatu taunga

He Arawata He Rārangi Tau

Taumata 1
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
I tēnei kōwae ako ka tūhurangia te rārangi tau haupae me te rārangi tau poutū hei whakatauira i te tatau whakamua me te tatau whakamuri, hei whakaoti hoki i ngā rapanga tāpiri me ngā rapanga tango.

Kia mōhio ngā ākonga ki te:

  • whakatauira tāpiritanga ki te rārangi tau
  • whakamārama i ana whiriwhiringa ki te whakaoti rapanga
  • whakaoti tāpiritanga mā te tatau ake
  • whakaoti tangohanga mā te tatau iho

Hangaia Ki Te Māti

Taumata 3
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
Ko te kaupapa nei, he whakamahi māti hei hanga i ētahi tauira, he whakaroa i ngā tauira, he tirotiro hoki i ngā pānga kei roto i ngā tauira māti.
Kia mōhio te ākonga ki te:
  • tautohu tauira āhuahanga
  • whakaroa i tētahi tauira āhuahanga
  • kimi mai i te ture hei whiriwhiri i te maha o ngā māti kei roto i tētahi wāhanga o te tauira māti
  • whiriwhiri i te wāhanga o te tauira e hāngai ana ki tētahi rahinga māti

whakamārama i te tauira me300

Te Hautanga O Te Hautau

Taumata 4
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, Te Hautanga o te Hautau. Ko tā tēnei rauemi, he āwhina i ngā ākonga ki te tūhurai tētahi rautaki hei whiriwhiri i te hautanga o tētahi hautau. E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te Kaupae 7 o te Mahere Tau (Te Poutama Tau). He āhua ōrite tēnei...
Kia mōhio te ākonga ki te:
  • whakamahi i te mahere tukutuku hei whakaatu i te whiriwhiringa o te hautanga o tētahi hautau
  • whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te hautau (ko ngā hautau nui ake i te kotahi anō hoki)

Te Hautau

Taumata 2
No strand
Maori Resource
Ko te hautau te kaupapa ka tirohia i konei. Ka whakaakohia te tikanga o te huarua, te hautoru, te hauwhā me te haurima. Koia nei ngā horopaki: ko te hautau o tētahi āhua; ko te hautau o tētahi roa; ko te hautau o tētahi rōrahi; ko te hautau o tētahi huinga.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te tikanga o te haurua, te hautoru, te hauwhā me te haurima.  Arā, ko te whakawehe i tētahi āhua, i tētahi rahinga, i tētahi huinga rānei ki ngā wāhanga ōrite.
  • te whakaingoa, ki te whakaatu, ki te tuhi hoki i ngā hautau nei: ½, 1/3, ¼, 1/5
  • te tikanga o te taurunga m300

Te Hautau Me Te Kotahi

Taumata 3
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
Ko te kaupapa nei, he āta tirotiro i te hautanga o tētahi āhua, te hautanga o tētahi roa, me te hautanga o tētahi huinga. Ko te hononga o te hautanga ki te katoa o te āhua, te roa, te huinga rānei tētahi aronga matua.
Kia mōhio te ākonga:
  • ki te kimi mai i te hautau o tētahi āhua, tētahi roa, tētahi huinga rānei
  • ki te kimi mai i te katoa o tētahi āhua, tētahi roa, tētahi huinga rānei mēnā ka mōhiotia tētahi hautanga

Te Heketea Ā-Ira

Taumata 3
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
Ka whakaakona ngā tikanga o te punaha ngahuru mō te tau ā-ira. Arā, ko te huri i te hautau hei tau ā-ira, ko te whakaatu me te raupapa i te tau ā-ira, ko te whakaawhiwhi i te tau ā-ira. Kia rua wiki pea te roa hei whakaoti i tēnei kōwae ako.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • ngā tikanga o ia mati i roto i ngā tau ā-ira (ki ngā mati a-ira e toru)
  • ētahi kēmu pāngarau hei whakaū i ngā mātauranga uara tū ā-ira
  • te huri i te hautau hei tau ā-ira
  • te raupapa tau ā-ira
  • te whakaawhiwhi i te tau ā-ira ki te tahi (1), te ira tahi (0.1) me te300

Hoahoa Tūponotanga

Taumata 5
Te Tauanga
Maori Resource
Ka āta tirohia te whakaatu i ngā putanga e taea ana i tētahi horopaki tūponotanga ki te hoahoa rākau, me te whakamahi hoahoa rākau hei tātai tūponotanga. I takea mai tēnei kōwae ako i te kōwae ako reo Ingarihi Probability Trees. E rua wiki pea te roa o tēnei kōwae ako.
Kia mōhio te ākonga:
  • ki te whakamahi hoahoa rākau hei whiriwhiri i ngā tūponotanga o ngā putanga e taea ana i tētahi horopaki tūponotanga
  • ki te waihanga pūāhua tūponotanga, me te tuku pātai e hāngai ana.

Horahanga Tapatoru

Taumata 4
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko te kaupapa nei, he tūhura, he kimi i te ture mō te tātai i te horahanga o tētahi tapatoru, he whakamahi hoki i taua ture. Ka whakapakari anō i ngā rautaki mō te whakarea me te whakawehe.
Kia mōhio te ākonga:
  • E taea ana ētahi tapatoru hāngai ōrite e rua te hono hei hanga tapawhā hāngai.
  • Mēnā he ōrite te roa o te pūtake me te teitei o tētahi tapatoru hāngai ki te roa me te whānui o tētahi tapawhā hāngai, he haurua te horahanga o te tapatoru hāngai, tērā i te horahanga o te300

Inea

Taumata 3
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko tā te kōwae ako nei, he tūhura i te kītanga, te rōrahi me te taumaha, me te hononga o tētahi ki tētahi. He mahi ā-ringa te nuinga o ngā mahi.
Kia mōhio te ākonga:
  • ki ēnei āhuatanga e taea ana te ine, te kītanga, te rōrahi me te taumaha;
  • ki te whakamahi taputapu hei ine i te kītanga, te rōrahi, te taumaha rānei o tētahi mea;
  • ki te rahi o ngā waeine ngahuru nei, te ritamano (ml), te rita (l), te karamu (g), te manokaramu (kg), te300

Inenga Whakatairite

Taumata 1
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
I tēnei kōwae ako ka tūhurangia te momo ine tuatahi, arā, te whakatairite i te rahi o ētahi mea. E toru ngā ngohe e aro ana ki te roa, te taumaha me te kītanga.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te whakatairite i te roa, te taumaha me te kītanga o ētahi mea
  • te reo hei whakatairite i te roa, te taumaha me te kītanga o ētahi mea

Te Ine I Te Roa

Taumata 3
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko te kaupapa nei, he āta tirotiro i ngā waeine ngahuru mō te roa, te hononga o tētahi ki tētahi, te whakamahi i ngā taputapu ine, me te whakatau tata i te roa o tētahi mea. Ka whai wāhi mai ko te mitamano, te mitarau, me te mita. Ko te tuhi hoahoa/mahere āwhata tētahi o ngā mahi.
Kia mōhio te ākonga ki te:
  • huri i ngā waeine ngahuru nei mō te roa: mitamano (mm), mitarau (cm), mita (m)
  • whakamahi taputapu ine
  • whakatau tata i te roa o tētahi mea
  • tuhi hoahoa āwhata

Te Kauwhata Pou

Taumata 2
Taumata 3
Te Tauanga
Maori Resource
Ko te tuhi me te whakamāori kauwhata pou, kauwhata pou hiato hoki te kaupapa o tēnei kōwae ako.
Kia mōhio te ākonga:
  • ki te pānui, ki te whakamāori kauwhata pou.
  • ki te pānui, ki te whakamāori kauwhata pou hiato
  • ki te tuhi kauwhata pou
  • ki te tuhi āwhata ki te tuaka pou o te kauwhata

He Kauwhata Rārangi Torotika

Taumata 5
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
Ka āta tirohia te tuhinga o te kauwhata rārangi torotika hei whakaoti rapanga e hāngai ana ki te momo whārite ax + ey = c. I takea mai tēnei kōwae ako i te kōwae ako reo Ingarihi Linear Graphs and Patterns.
 Kia mōhio te ākonga:
  • ki te whiriwhiri i ngā takirua taunga tauoti hei tuhi kauwhata rārangi torotika e hāngai ana ki tētahi rapanga;
  • ki te whiriwhiri, ki te whakamāori hoki i ngā takirua taunga o tētahi kauwhata e whai tikanga ana;
  • ki te tūhono i ngā kauwhata rārangi torotika ki ngā300

He Kēmu Hākinakina

Taumata 3
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko ngā mahi i konei, he tirotiro i ngā momo huarahi e inea ai te rōrahi wai, he tūhura i tētahi kēmu hākinakina me te pūnaha whiwhinga mō taua kēmu, he tuhi kauwhata hoki.
Kia mōhio te ākonga ki te:

He Kēmu Tūponotanga

Taumata 5
Te Tauanga
Maori Resource
Ko ngā mahi i konei, he tūhura i tēnei mea te tūponotanga. Ka whakamahia te hautau hei whakaatu tūponotanga, ka tirohia ētahi kēmu tūponotanga, ka tuhia hoki he hoahoa rākau.
Kia mōhio te ākonga:
  • ki te whakahaere i tētahi whakamātautau tūponotanga.
  • ki te tuhi hoahoa rākau hei whakaatu i ngā putanga e taea ana.
  • ki te te whakamārama te i te tōkeke o tētahi kēmu tūponotanga.

Kia Ū Te Mātauranga Tau

Taumata 1
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
E rima ngā ngohe o tēnei kōwae ako hei whakapakari i te mātauranga tau o te ākonga.
Kia mōhio te ākonga ki:
  • te wewete i ngā ingoa tau
  • te whakamārama i te rahi o tētahi tau
  • te hanga o ngā tau
  • te whakaatu raupapa tau ki tētahi rārangi tau
    Kia mōhio te ākonga ki:
    • te wewete i ngā ingoa tau
    • te whakamārama i te rahi o tētahi tau
    • te hanga o ngā tau
    • te300

Kia Tere

Taumata 5
No strand
Maori Resource
I tēnei kōwae ako, ka tirohia te ine, te whakaatu, me te whakatairite i te tere o tētahi waka, o tētahi tangata rānei. Ka whai wāhi mai ko te rārangi tau matarua me te kauwhata rārangi.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te whakamahi rārangi tau matarua hei whakatairite pāpātanga.
  • te whakaatu i te tere ki te kauwhata rārangi.
  • te tikanga o te rōnaki o te kauwhata rārangi e whakaatu ana i te tere o tētahi waka.
  • te tuhi, ki te pānui kauwhata rārangi, ki te matapae hoki i runga i te300

Te Kītanga Me Te Papatipu

Taumata 3
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ko tā te kaupapa nei, he tirotiro i ngā waeine o te rita (L) me te ritamano(mL) hei ine kītanga, me te hono ano o te kītanga o tētahi ipu ki te papatipu o te wai ka taea te whakauru ki taua ipu. Tāpiri atu ki tēnā, ko te hononga o te kītanga (l/mL) ki te rōrahi o tētahi mataono (cm3).

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te rahi o te rita (L), te ritamano (mL), te karamu (g), te manokaramu (kg) me te cm3
  • te whakatau tata i te kītanga o tētahi ipu me te papatipu o te wai ka taea te whakauru ki taua ipu
  • te ine i te kītanga o tētahi ipu me te papatipu o te wai ka taea te whakauru ki300

Te Koki

Taumata 3
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
Ka āta tirohia tēnei mea te koki, arā: ngā wāhi e kitea ai te koki, pērā i te huri o ngā ringaringa o te karaka, te huri o ētahi wāhanga o te tīnana, me te huri o te kūaha. te hononga o te hurihanga me te tākiri hei whakaatu i te rahi o tētahi koki te whakatau tata me te ine i te koki.
Kia mōhio te ākonga ki:
Resource logo

He Koki

No strand
Maori Resource
E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, ‘Koki’. Ko tā tēnei rauemi matihiko, he āwhina i te ākonga ki te ine, ki te tuhi rānei i tētahi, mā te whakamahi i tētahi atu koki hei waeine. He āhua ōrite tēnei kōwae ako ki te kōwae ako reo Ingarihi Angles.
Kia mōhio te ākonga ki te:
  • whakatau tata, ki te ine hoki i te rahi o tētahi koki, mā te whakamahi i tētahi atu koki hei waeine.

Mahere Tukutuku

Taumata 2
Te Ine me te Āhuahanga
Maori Resource
I tēnei kōwae ako ka tūhurangia te whakamahinga o te tukutuku hei tautohu pūwāhi, hei tautohu ara anō hoki.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te tautohu pūwāhi ki te tukutuku
  • te whai me te hoatu tohutohu mō te neke i te pūnaha tukutuku

Manu Takirua

Taumata 1
Te Tauanga
Maori Resource
Ko tā te kōwae ako nei he tūhura i tēnei mea te tūponotanga. Ka whakawhanake i ngā whakaaro ki te tūponotanga o tētahi putanga, me te reo māmā e hāngai ana. He kēmu katoa ngā ngohe o tēnei kōwae ako.
Kia mōhio te ākonga ki:
  • te reo māmā hei whakaputa whakaaro ki te tūponotanga o tētahi putanga
  • ngā putanga e taea ana i tētahi pūāhua tūponotanga
Resource logo

Moni Taurewa, Moni Penapena

No strand
Maori Resource
E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te akoranga matihiko nei, Moni Taurewa, Moni Penapena. Ko tā te Moni Taurewa, Moni Penapena, he āwhina i ngā ākonga ki te tūhura i te tāpiri me te tango tau tōpū. Ko te horopaki o te pūtea pēke hei whakaatu i te tāpiri me te tango tau tōrunga, tau tōraro hoki. Ina, ko...

Te Whāinga Ako

Kia mōhio te ākonga ki te:
  • whakaoti rapanga tāpiri, rapanga tango hoki, e whai wāhi mai ana te tau tōrunga me te tau tōraro.

Ngā Tau Nui

Taumata 4
Te Tau me te Taurangi
Maori Resource
I tēnei kōwae ako ka tūhurangia te tuhinga, te whakahuatanga me te rahinga o ngā tau nui, ā, ka whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana he tau nui.

Kia mōhio te ākonga ki:

  • te rahi o ngā tau nui
  • te tuhi me te whakahua i ngā tau nui
  • te whakaawhiwhi tau nui