Hei Whakarāpopoto
Ko te kaupapa nei, he āta tirotiro i te rautaki matua nei mō te whakaoti tāpiritanga, tangohanga hoki, arā, te ‘tau māmā me te tikanga paremata’.
Achievement Objectives
4. Ka whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti me te hautau, ka whakamārama hoki i te rautaki: rautaki tatau; rautaki whakarōpū; rautaki tohatoha ōrite; rautaki wāwāhi tau tāpiripiri māmā.
Te Hononga ki te Marautanga
Taumata 2
Te Tau me te Taurangi (Te Mātauranga Tau me ngā Rautaki Tau)
Whāinga Paetae 4:
- rautaki tatau;
- rautaki whakarōpū;
- rautaki tohatoha ōrite;
- rautaki wāwāhi tau tāpiripiri māmā.
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki te:
- rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’ hei whakaoti tāpiritanga, tangohanga hoki mā te whakamahi rauemi, mā te whakaahua ā-hinengaro, mā ngā tikanga tau hoki.
- whakamārama i te rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’.
Ngā Tikanga Pāngarau
- Ko ngā tau ngahuru ngā tau māmā ki te tāpiri ki te tango rānei.
- Mēnā ka kawea tētahi tau ki te tau ngahuru e pātata ana kia māmā ai te tāpiri te tango rānei i taua tau, me paremata te kawenga.
Hei tauira:
32 + 19 = ?
32 + 20 = 52 I kawea te 19 ki te 20 nā te mea he māmā te tāpiri i te 20.
52 – 1 = 51 Ka parematatia te kawenga o te 19 ki te 20
Hei tauira anō
43 – 18 = ?
43 – 20 = 23 I kawea te 18 ki te 20 nā te mea he māmā te tango i te 20.
23 + 2 = 25 Ka parematatia te kawenga o te 18 ki te 20 (E 2 te rahinga kē ake i tangohia, nō reira me whakahoki taua 2).
Ngā Rauemi
paparau
Whārangi Mahi 1
rārangi tau
anga tekau
Whārangi Mahi 2
He Rārangi Kupu
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
- Ko te mahi tuatahi, he tirotiro i te rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’ hei whakaoti tāpiritanga mā te whakamahi rauemi.
Te mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako Tuhia te rapanga nei ki te papa tuhituhi, ka pānui tahi ai me ngā ākonga.
Whakawhitiwhiti kōrero mō te tuhi i tētahi whārite hei whakaata i te rapanga.
Whakamāramahia te rautaki ‘tau māmā me te paremata’ hei whakaoti i te rapanga.Tekau mā ono tāra te moni a Kahurangi. Nā tōna kuia i hoatu te $9 atu anō. E hia ana moni ināianei?
He aha tēnei rapanga? He tāpiritanga, he tangohanga, he whakareatanga, he wehenga rānei? He tāpiritanga nā te mea ka tāpirihia te moni i a Kahurangi i te tīmatanga me te moni nā tōna kuia i hoatu.
Tuhia te tāpiritanga ki te papa tuhituhi. 16 + 9 = ?
E kimi ana tātou i te tau e tika ana hei tuhi atu ki te pouaka (?) – koirā te otinga o te tāpiritanga.
He uaua te tāpiri i te 9. Engari he tino pātata ki te 10. He tau māmā te 10. He māmā te tāpiri i te 10, kātahi ka tango i te 1.
He aha te take ka tangohia te 1? Nā te mea ka tāpirihia te 1 ki te 9 ka 10. Tāpirihia te 10 nā te mea he tau māmā, kātahi ka tango atu i te 1.
Anei ngā anga tekau:
16 + 10 = 26, nō reira 16 + 9 = 25.
Anei te paparau:
Anei te rārangi tau:
Kia hoki anō tātou ki te rapanga. E hia katoa ngā moni a Kahurangi ināianei? $25.Tonoa ngā ākonga ki te mahi takirua. Ka whakamahia ngā rauemi ki te whakaoti i ngā tāpiritanga nei. I a rātou e mahi ana ka whakamārama haere i te rautaki. 18 + 9
23 + 9
13 + 9
37 + 9Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahi i tēnei rautaki ki te tāpiri i te 19. Kia hoki anō ki te rapanga mō te moni a Kahurangi. He aha te otinga mēnā $19 ka hoatu e tōna kuia?
Anei te rapanga. Me pānui tahi tātou:
Tekau mā ono tāra te moni a Kahurangi. Nā tōna kuia i hoatu te $19 atu anō. E hia ana moni ināianei?
Me pēhea te whakatauira i te tāpiritanga ki ngā rauemi?
Te Anga Tekau:
16 + 20 = 36, nō reira 16 + 9 = 35
Te Paparau:
Te rārangi Tau
Tonoa ngā ākonga ki te mahi takirua. Ka whakamahia ngā rauemi ki te whakaoti i ngā tāpiritanga nei. I a rātou e mahi ana ka whakamārama haere i te rautaki. 18 + 19
25 + 19
14 + 19
32 + 19 - 2. Ko te mahi tuarua, he tirotiro i te rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’ hei whakaoti tāpiritanga mā te ‘tirotiro ā-hinengaro’ me te whakamahi tikanga tau.
Ārahia ngā tamariki ki te āta whakaaro i roto i o rātou hinengaro ngā hīkoi i te paparau ki te whakaoti i ētahi anō tāpiritanga. Anei tētahi tāpiritanga hei whakaoti mā tātou: 46 + 29.
He aha te tau māmā e pātata ana ki te 29? Ko te 30.
Nō reira ko tā tātou mahi, he tāpiri i te 30, kātahi ka tango i te 1.
Āta whakaarohia te paparau i roto i ō koutou hinengaro. Tīmata i te 46. Ka haere ki hea ki te tāpiri i te 30? Kia 3 ngā hīkoi whakararo.
Tatauria ngā hīkoi whakararo. 56, 66, 76
He aha te mahi ināianei? Kotahi te hīkoi whakatemauī.
He aha te otinga? 46 tāpirihia te 29, ka 75.Kia pērā anō te mahi hei whakaoti i ētahi atu tāpiritanga pēnei i ēnei: 34 + 19
28 + 39
13 + 29
67 + 29Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahi i tēnei rautaki hei tāpiri i te 8, te 18, te 28 … Kia hoki anō ki te rapanga mō te moni a Kahurangi. He aha te otinga mēnā $18 ka hoatu e tōna kuia?
Anei te rapanga. Me pānui tahi tātou:
Tekau mā ono tāra te moni a Kahurangi. Nā tōna kuia i hoatu te $18 atu anō. E hia ana moni ināianei?
He uaua te tāpiri i te 18, nō reira he aha tā tātou mahi. He pātata te 18 ki te 20. Nō reira, ka tāpiri i te 20, kātahi ka tango i te 2.
He aha te take ka tangohia te 2? Nā te mea ka tāpirihia te 2 ki te 18 ka 20. Tāpirihia te 20 nā te mea he tau māmā, kātahi ka tango atu i te 2.Hoatu ētahi tāpiritanga hei whakaoti mā ngā ākonga. Mēnā ka taea te whakaoti i rō hinengaro ko te painga atu tēnā. Ka pai hoki ki te whakamahi rauemi mēnā e hiahiatia ana. 14 + 18
23 + 28
17 + 48 65 + 18Kia taunga rā anō ngā ākonga ki tēnei rautaki, hoatu te Whārangi Mahi 1 (PDF, 90KB) hei whakaoti mā rātou. - Ko te mahi tuatoru, he tirotiro i te rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’ hei whakaoti tangohanga mā te whakamahi rauemi.
Te mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako Tuhia te rapanga nei ki te papa tuhituhi, ka pānui tahi ai me ngā ākonga.
Whakawhitiwhiti kōrero mō te tuhi i tētahi whārite hei whakaata i te rapanga.
Whakamāramahia te rautaki ‘tau māmā me te paremata’ hei whakaoti i te rapanga.Tekau mā whitu tāra tā Waiora. Ka pau i a ia te $9 ki te hoko perehana mā tōna kuia. E hia ana moni ināianei?
He aha tēnei rapanga? He tāpiritanga, he tangohanga, he whakareatanga, he wehenga rānei? He tangohanga nā te mea ka tangohia te moni i pau i a Waiora i te āna moni i te tīmatanga.
Tuhia te tangohanga ki te papa tuhituhi. 17 – 9 = ?
E kimi ana tātou i te tau e tika ana hei tuhi atu ki te pouaka (?) – koirā te otinga o te tangohanga.
He uaua te tango i te 9. Engari he tino pātata ki te 10. He tau māmā te 10. He māmā te tango i te 10. Tangohia te 10, kātahi ka tāpiri i te 1.
He aha te take ka tāpirihia te 1? Nā te mea ka tangohia te 10. Kotahi te rahi ake i te 9 i tangohia atu, nō reira me whakahoki anō i taua kotahi i te mutunga.
Anei ngā anga tekau:
17 – 10 = 7, nō reira 17 – 9 = 8.
Anei te paparau:
Anei te rārangi tau:
Kia hoki anō tātou ki te rapanga. E hia katoa ngā moni a Waiora ināianei? E $8.Tonoa ngā ākonga ki te mahi takirua. Ka whakamahia ngā rauemi ki te whakaoti i ngā tangohanga nei. I a rātou e mahi ana ka whakamārama haere i te rautaki ki ō rātou hoa. 13 – 9
25 – 9
36 – 9
53 – 9Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahi i tēnei rautaki ki te tango i te 19. Kia hoki anō ki te rapanga mō te moni a Waiora. He aha te otinga mēnā $32 ana moni i te tīmatanga, ā, ka pau te $19 i ana hokohoko. Anei te rapanga. Me pānui tahi tātou:
Toru tekau mā rua tāra te moni a Waiora. Ka pau i a ia te $19 ki te hoko perehana mā tōna kuia. E hia ana moni ināianei?
Me pēhea te whakatauira i te tangohanga ki ngā rauemi?
Te Anga Tekau:
32 – 20 = 12, nō reira 32 – 19 = 13
Te Paparau:
Te Rārangi Tau:
Tonoa ngā ākonga ki te mahi takirua. Ka whakamahia ngā rauemi ki te whakaoti i ngā tangohanga nei. I a rātou e mahi ana ka whakamārama haere i te rautaki. 27 – 19
43 – 19
56 – 19
37 – 19 - Ko te mahi tuawhā, he tirotiro i te rautaki ‘tau māmā me te tikanga paremata’ hei whakaoti tangohanga mā te ‘tirotiro ā-hinengaro’ me te whakamahi tikanga tau.
Ārahia ngā tamariki ki te āta whakaaro i roto i o rātou hinengaro ngā hīkoi i te rārangi tau ki te whakaoti i ētahi anō tangohanga. Anei tētahi tangohanga hei whakaoti mā tātou: 46 – 29.
He aha te tau māmā e pātata ana ki te 29? Ko te 30.
Nō reira ko tā tātou mahi, he tango i te 30, kātahi ka whakahoki i te 1.
Āta whakaarohia te rārangi tau i roto i ō koutou hinengaro. Tīmata i te 46. Ka haere ki hea ki te tango i te 30? Haere whakatemauī, ka tae atu ki te 16.
He aha te mahi ināianei? Kotahi te hīkoi whakatematau ki te tāpiri i te kotahi, kia rite ki te tango i te 29.
He aha te otinga? 46 tangohia te 29, ka 17.Kia pērā anō te mahi hei whakaoti i ētahi atu tangohanga pēnei i ēnei: 34 – 19
55 – 39
73 – 29
67 – 29Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahi i tēnei rautaki hei tango i te 8, te 18, te 28 … Kia hoki anō ki te rapanga mō te moni a Waiora. He aha te otinga mēnā $18 ka pau i te perehana o tōna kuia?
Anei te rapanga. Me pānui tahi tātou:
Toru tekau mā rua tāra te moni a Waiora. Ka pau i a ia te $18 ki te hoko perehana mā tōna kuia. E hia ana moni ināianei?
He uaua te tango i te 18, nō reira he aha tā tātou mahi. He pātata te 18 ki te 20. Nō reira, ka tangohiai te 20, kātahi ka tāpiri anō i te 2.
He aha te take ka tāpirihia te 2? Nā te mea ka tangohia te tau māmā, te 20. E rua te rahinga ake i te 18 i tangohia atu, nō reira me whakahoki anō i taua rua i te mutunga.Hoatu ētahi tangohanga hei whakaoti mā ngā ākonga. Mēnā ka taea te whakaoti i rō hinengaro ko te painga atu tēnā. Ka pai hoki ki te whakamahi rauemi mēnā e hiahiatia ana. 44 – 18
53 – 28
67 – 48 71 – 18Kia taunga rā anō ngā ākonga ki tēnei rautaki, hoatu te Whārangi Mahi 2 (PDF, 77KB) hei whakaoti mā rātou. - Hei whakawhānui
Hoatu he tāpiritanga, he tangohanga rānei e whai wāhi mai ana te rau. Hei tauira:
134 + 29 246 + 38 314 + 49 506 + 68
172 – 8 264 – 39 643 – 39 483 – 58
Attachments
TeTauMamaWM1.pdf89.78 KB
TeTauMamaWM2.pdf76.88 KB
Add to plan
Taumata 2