Pēhea Nei Te Tāroaroa

The Ministry is migrating nzmaths content to Tāhurangi.           
Relevant and up-to-date teaching resources are being moved to Tāhūrangi (tahurangi.education.govt.nz). 
When all identified resources have been successfully moved, this website will close. We expect this to be in June 2024. 
e-ako maths, e-ako Pāngarau, and e-ako PLD 360 will continue to be available. 

For more information visit https://tahurangi.education.govt.nz/updates-to-nzmaths

Hei Whakarāpopoto

Ko tā te kōwae ako nei he tūhura i tēnei mea te ine, he ine i ētahi wāhanga o te tinana, he whakaraupapa inenga, he whakatau tata inenga hoki.

 

Te Hononga ki te Marautanga

Taumata 1

Te Ine me te Āhuahanga (Te Ine)
Whāinga Paetae 1:
Ka mārama ki ēnei āhuatanga o tētahi mea e taea ana te ine:
  • te roa;
  • te horahanga;
  • te rōrahi (kìtanga);
  • te taumaha (papatipu);
  • te hurihanga;
  • te paemahana;
  • te wā;
  • te utu.
 
Whāinga Paetae 2:
Ka mārama ki te tikanga o te ine, arā, ko te whakatairite i te mea e inea ana ki te rahi o tētahi waeine.
 
Whāinga Paetae 3:
Ka whakamahi taputapu ine aronga kē.
 
Whāinga Paetae 4:
Ka raupapa, ka whakatairite hoki i ngā inenga.
 
Whāinga Paetae 5:
Ka tatau waeine māmā.
 
Whāinga Paetae 6:
Ka mōhio ki te pūmautanga o tētahi inenga.
Ngā Whāinga Ako

Kia mōhio te ākonga ki te:

  • whakamahi aho hei whakatairite i ngā roa o ētahi wāhanga o tōna Tinana
  • whakatau tata i te roa o ētahi wāhanga o tōna Tinana
  • whakaraupapa inenga
Ngā Rauemi

he kāri

he aho

He Rārangi Kupu

 

whakatairite compare
waeine aronga kē non-standard units of measurement
whakatau tata estimate
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
  1. Ko te mahi tuatahi, he kēmu hei whakamahana i ngā ākonga, hei kukume i ō rātou whakaaro ki te tāroaroa o te tangata, me te whakatairite hoki i ngā tāroaroa o ngā ākonga.

 

Ngā tohutohu

Tonoa ngā ākonga ki tū i ētahi rārangi e rua. Karangahia ngā tokorua kei mua o ia rārangi ki te tū tahi (pokohiwi ki te pokohiwi) ki mua i te akomanga.

Ko tā te akomanga he whakatau ko wai o rāua te mea poto. āwhinatia ngā ākonga ki te reo whakatairite. Hei tauira:

  • He poto ake a Mea i a Mea
  • He tāroaroa ake a mea i a Mea.
  • He āhua ōrite te tāroaroa.
  • He paku noa iho te tāroaroa ake o Mea i a Mea …

Kia oti te whakatau, ka hoki rāua tahi ki muri o te rārangi o te mea poto.

Ka pēnei te haere o te kēmu, kia kotahi rā anō te rārangi ākonga (arā, kia whakakorea tētahi o ngā rārangi).

  1. Ko te mahi tuarua, he tapahi aho hei whakatau tata i te tāroaroa tangata.

 

Ngā tohutohu He Tauira Kōrero Mā Te Pouako

Hoatu he pōro aho ki ngā ākonga, ka tono ai i a rātou ki te tapahi i tētahi tapanga kia ōrite te roa ki te tāroaroa o ō rātou tinana.

Kāore e whakaaetia te pupuri i te aho ki te taha o tōna tinana hei whakatairite. Ko te mahi whakatau tata te kaupapa i konei.

Anei he pōro aho. Tapahia tētahi motunga aho, kia ōrite ki te tāroaroa o tō tinana, mai i ō rekereke ki runga o tō māhunga.

Kaua e pupuri i te aho ki te taha o tō tinana. Ko tāu mahi he āta whakaaro noa iho ki te roa o tō tinana, ka tapahi ai i te aho.

Tonoa ngā ākonga ki te tū takirua me tētahi hoa, ka whakatau ai ko wai o te takirua te mea tāroaroa.

Ka whakatairite ngā tokorua i te roa o ā rāua aho.

E tū ki te taha o tētahi hoa. Tuhia he kōrero e mea ana ko wai o kōrua te mea tāroaroa.

He tauira tuhinga:

He tāroaroa ake a Hinewai i a Rākairoa

Whakatakotoria ā kōrua aho ki te papa, taha ki te taha. Tuhia he kōrero e mea ana ko tēhea te aho roa rawa.

He tauira kōrero:

He roa ake te aho a Hinewai i te aho a Rākairoa

diagram.

Whakatairitea ngā kōrero e rua i tuhia e ngā ākonga.

Titiro ki ngā kōrero e rua i tuhia e kōrua ko tō hoa. Anei ngā kōrero a Hinewai rāua ko Rākairoa: He tāroaroa ake a Hinewai i a Rākairoa.
He roa ake te aho a Hinewai i te aho a Rākairoa.

He rite ā rāua kōrero nō reira kei te āhua tika pea te roa o ngā aho i tapahia e rāua.

Anei ngā kōrero a Waiora rāua ko Matiu: He tāroaroa ake a Waiora i a Matiu.
He roa ake te aho a Matiu i te aho a Waiora.

He rerekē ā rāua kōrero, nō reira kāore e tika ana te roa o ngā aho i tapahia e rāua. āta tirohia, ko tēhea te aho kāore e tika ana?

  1. Ko te mahi tuatoru, he tapahi aho hei whakaatu i te tāroaroa o ia ākonga, he raupapa anō i ngā tāroaroa.

 

Ngā tohutohu He Tauira Kōrero Mā Te Pouako
Tonoa ngā ākonga ki te tapahi i tētahi atu motunga aho, kia ōrite ki ō rātou tāroaroa. He pai te mahi takirua, kia āwhina tētahi i tētahi. Me mahi takirua koutou i tēnei mahi. Tapahia tētahi motunga aho kia tino ōrite ki tō tāroaroa. Mā tō hoa koe e āwhina.
Hoatu he kāri hei tuhi mā ngā ākonga i ō rātou ingoa (ō rātou kanohi rānei), hei whakamau atu ki te aho. Anei he kāri hei tuhi māu i tō ingoa. Herea te kāri ki tō aho.
Whakairia ngā aho ki te pakitara, me te raupapa anō mai i te mea poto rawa ki te mea roa rawa.

Matiu, whakairia tō aho ki te pakitara. Whakamahia he pine.

Waiora whakairia tāu ki te taha i tā Matiu. Mēnā he tāroaroa ake koe i a Matiu, whakairia ki te taha matau, mēnā he poto ake koe, whakairia ki te taha maui.

Hinewai. Ki hea te wāhi tika hei whakairi mau i tō aho?

He tauira whakautu:

  • Ki te taha maui o Waiora, nā te mea he poto ake i a ia.
  • Ki waenganui i a Waiora rāua ko Matiu, nā te mea he tāroaroa ake i a Waiora, engari he poto ake i a Matiu.
  • Ki te taha matau o Matiu nā te mea he tāroaroa ake au i a rāua tahi.

Ka pēnei te whakairi haere a ia ākonga i ā rātou aho. Kia oti ngā aho katoa te whakairi, ka tuhi ngā ākonga i ētahi kōrero e toru hei whakatairite i ngā tāroaroa. Hei tauira:
He poto ake a Waiora i a Matiu.
He tāroaroa ake a Inia i a Manahi.
Kei waenganui te tāroaroa a Hinewai i a Inia rāua ko Manahi
.

Ka pēnei anō te mahi mō te roanga atu o te wiki, engari ka aro atu ki ētahi wāhanga o te tinana. Anei he tauira rapanga hei tūhura mā ngā ākonga:

  • Ko tēhea te mea roa rawa, te whānui o tō mārō, tō whetoko rānei?
  • Whakatairitea ngā mārō o ia ākonga. Nō wai te mea roa rawa, nō wai te mea poto rawa?
  • Raupapahia ēnei inenga mai i te mea poto rawa ki te mea roa rawa: tō matikara; huri āwhio i te kawititanga o tō ringa; huri āwhio i tō raparapa; tō tuke. He ōrite te raupapatanga o ia ākonga?

Hei Whakawhānui:

Whakaaturia ki tētahi kauwhata whakaahua ngā raupapatanga inenga.

Add to plan

Log in or register to create plans from your planning space that include this resource.