Whakaranua 1

Hei Whakarāpopoto
E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, ‘Whakaranua’. Ko tā tēnei rauemi matihiko, he āwhina i te ākonga ki te whiriwhiri i te ōrau toharite. E hāngai ana ki te Kaupae 7 o Te Mahere Tau (Te Poutama Tau). Kei tēnei kōwae ako ētahi rapanga hei whakamahi mā te ākonga i te rauemi matihiko ‘Whakaranua’. He āhua ōrite tēnei kōwae ako ki te kōwae ako reo Ingarihi Mix Up 1.
Achievement Objectives
5. Ka kōwhiri, ka whakamārama i te rautaki e tino whaihua ana hei whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti, te hautau, te tau ā-ira, te ōrau, te ōwehenga, te tau tōpū me te taupū māmā: rautaki tatau; rautaki tāpiripiri; rautaki whakarea; rautaki pān
Te Hononga ki te Marautanga
Taumata 4
Te Tau me te Taurangi (Te Mātauranga Tau me ngā Rautaki Tau)
Whāinga Paetae 5:
Ka kōwhiri, ka whakamārama i te rautaki e tino whaihua ana hei whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti, te hautau, te tau ā-ira, te ōrau, te ōwehenga, te tau tōpū me te taupū māmā:
  • rautaki tatau;
  • rautaki tāpiripiri;
  • rautaki whakarea;
  • rautaki pānga riterite māmā.
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki te:
  • whakaahua i roto hinengaro ngā rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite o ngā mea o roto i ētahi ipu he ōrite te rahi.

 

Ngā Tikanga Pāngarau

E tino hono ana tēnei kōwae ako ki te Mahere Tau o Aotearoa (tirohia te kaupapa o Te Poutama Tau i te pae tukutuku o nzmaths.co.nz).

E whakaatu ana te wāhanga rautaki o te mahere tau i ngā momo rautaki ka whakamahia e ngā ākonga ki te whakaoti paheko.

E hāngai ana te mahi o tēnei kōwae ako ki te ākonga e piki ana, mai i te Kaupae 7 ki te Kaupae 8 o te Mahere Tau.

I te Kaupae 8, e ako ana te ākonga ki te whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te whakakao mai i ētahi ōwehenga rerekē. Koia rā te kaupapa o te rauemi matihiko ‘Whakaranua’.

He Rārangi Kupu

 

mahi wehe kē
work independently
pāwhiri
click (the computer mouse)
pūtohu
button (on computer screen)
rauemi matihiko
digital resource
toharite
average
Whakaranua
Mix Up
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako

Ngā Rauemi Matihiko

Kei tēnei wāhi i te ipurangi te rārangi mai o ngā rauemi matihiko katoa kua tuhia ki te reo Māori: Akoranga Matihiko

Ko ētahi o ngā rauemi matihiko (ngā mea o nzmaths) e wātea ana ki te katoa, mā te pāwhiri noa i te pūtohu. Ko ētahi atu o ngā rauemi matihiko (ngā mea o The Le@rning Federation), me rēhita kē tō kura, kātahi koe ka uru atu ai.

Koia nei te wāhi noho o te rauemi matihiko Whakaranua, e hāngai ana ki tēnei kōwae ako: https://nzmaths.co.nz/sites/default/files/static/LearningObjects/maori/whakaranua/index.html

I Mua i te Whakamahinga o ‘Whakaranua’

Me mātau te ākonga ki ngā tikanga o te ōrau. Ko te kōwae ako o nzmaths e whai pānga ana ko tēnei: Te Orau

  1. Huakina te rauemi matihiko ‘Whakaranua’, ka whakamārama ai i tōna kaupapa ki te whakaatu tauira hei whiriwhiri i te ōrau toharite o ngā porotiti kei rō pēke, o te wai rānei kei rō ipu.
  2. Pāwhiria te pūtohu RAPANGA PĒKE, kātahi ka kōwhiri kia rua ngā pēke.
  3. Whakawhitiwhiti kōrero mō te whārangi tuatahi, kia tino mārama ai ngā ākonga ki ēnei āhuatanga:
    • te ōrau o ngā porotiti kahurangi kei ia pēke;
    • te tikanga o te pātai.
  4. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite. Hei tauira, ko te whiriwhiri i te wāhi kei waenganui i ngā ōrau e rua. Tuhia te whakautu ki te pouaka, ka pāwhiri ai i te pūtohu TUKUNA.
  5. Mā te pāwhiri i te pūtohu PŪRERE WHAKARANU e kitea ai tētahi rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite.
  6. Mēnā e hē ana te whakautu, ka puta mai ētahi kōrero hei āwhina kia whiriwhiri anō.
  7. Mēnā ka hē anō te whakautu, ka tonoa kia whakamahia te PŪRERE WHAKARANU hei āwhina kia whiriwhiri anō i te ōrau toharite.
  8. Ko tā te PŪRERE WHAKARANU, he whakaatu i ngā porotiti o ngā pēke e rua e whakaranua ana, e tohaina ana kia ōrite te tohatoha o ngā tae ki ia pēke. Whakawhitiwhiti kōrero mō te mahi a te PŪRERE WHAKARANU.
  9. Ina pāwhiria te pūtohu I MUA I MURI, e tino kitea ai te tikanga o te ōrau toharite, arā, ko te wāhi kei waenganui i ngā ōrau e rua.
  10. Pāwhiria te pūtohu RAPANGA HOU, ka mahi anō ai i tētahi tauira.
  11. Kia taunga ngā ākonga ki te whiriwhiri i te ōrau toharite o ētahi pēke e rua, me kōwhiri kia whā ngā pēke. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki e hāngai ana mēnā e whā ngā pēke. Hei tauira (60%, 80%, 40%, 60%):
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) o ētahi pēke e rua (ōrau toharite o te 60% me te 80% = 70%).M
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) o ērā atu o ngā pēke e rua (ōrau toharite o te 40% me te 60% = 50%).
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) o ngā ōrau toharite e rua nei (ōrau toharite o te 70% me te 50% = 60%).
  12. Kia taunga ngā ākonga ki te whiriwhiri ōrau toharite, tukuna rātou kia mahi wehe kē i ētahi atu tauira.

Whakaranua (IPU): Ka Mahi Tahi te Kaiako me tētahi Rōpū ākonga

  1. Pāwhiria te pūtohu RAPANGA IPU, kātahi ka kōwhiri kia rua ngā ipu.
  2. Whakawhitiwhiti kōrero mō te whārangi tuatahi, kia tino mārama ai ngā ākonga ki ēnei āhuatanga:
    • te ōrau kī o te wai kei ia ipu;
    • te tikanga o te pātai.
  3. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite. Hei tauira, ko te whiriwhiri i te wāhi kei waenganui i ngā ōrau e rua. Tuhia te whakautu ki te pouaka, ka pāwhiri ai i te pūtohu TUKUNA.
  4. Mā te pāwhiri i te pūtohu PūRERE WHAKARANU e kitea ai tētahi rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite.
  5. Mēnā e hē ana te whakautu, ka puta mai ētahi kōrero hei āwhina kia whiriwhiri anō.
  6. Mēnā ka hē anō te whakautu, ka tonoa kia whakamahia te PŪRERE WHAKARANU hei āwhina kia whiriwhiri anō i te ōrau toharite.
  7. Ko tā te PŪRERE WHAKARANU, he whakaatu i te wai o ngā ipu e rua e whakaranua ana, e tohaina ana kia ōrite te kī o te wai ki ia ipu. Whakawhitiwhiti kōrero mō te mahi a te PūRERE WHAKARANU.
  8. Ina pāwhiria te pūtohu I MUA I MURI, e tino kitea ai te tikanga o te ōrau toharite, arā, ko te wāhi kei waenganui i ngā ōrau e rua.
  9. Pāwhiria te pūtohu RAPANGA HOU, ka mahi anō ai i tētahi tauira.
  10. Kia taunga ngā ākonga ki te whiriwhiri i te ōrau toharite o ētahi ipu e rua, me kōwhiri kia whā ngā ipu. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki e hāngai ana mēnā e whā ngā ipu. Hei tauira (80%, 80%, 40%, 60%):
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) mō ētahi ipu e rua (te ōrau toharite o te 80% me te 80% = 80%).
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) mō ērā atu o ngā ipu e rua (te ōrau toharite o te 40% me te 60% = 50%).
    • Whiriwhiria te ōrau toharite (te wāhi kei waenganui) o ngā ōrau toharite e rua nei (ōrau toharite o te 80% me te 50% = 65%).
  11. Kia taunga ngā ākonga ki te whiriwhiri ōrau toharite, tukuna rātou kia mahi wehe kē i ētahi atu tauira.

He whakamārama mō te whiriwhiri ōrau toharite

Koia nei ētahi rautaki hei whiriwhiri i te ōrau toharite o ētahi pēke, o ētahi ipu rānei:

  • Ka tāpirihia ngā ōrau o ia pēke (o ia ipu rānei), ā, ka ōrite anō te tapeke ōrau ki ia pēke (ki ia ipu rānei). Hei tauira:
    30% + 50% + 60% + 50% + 60% = 250% (te tapeke o ngā ōrau)
    250% ÷ 5 = 50% (ka wehea kia ōrite te tohatoha i te tapeke ōrau ki ngā pēke e 5)
  • Ko te whakaahua ā-hinengaro i te hunuku haere i ngā porotiti, mai i tētahi pēke ki tētahi kia ōrite te maha o ia tae ki ia pēke.
  • Ko te tūhono i te mahi a te PūRERE WHAKARANU, me te rautaki tuatahi i runga nei mō te whiriwhiri i te ōrau toharite.

Ka Mahi Takitahi, Takirua rānei ngā ākonga

Kia taunga rā anō ngā ākonga ki te whakamahi i te rauemi rorohiko nei, me te whiriwhiri ōrau toharite, tukuna rātou kia mahi wehe kē, takitahi, takirua rānei. Tonoa rātou kia tuhituhi i ētahi o ngā rapanga ka oti i a rātou, ā, ka whakamārama ai i te rautaki hei whakaoti.

He Mahi Whakawhānui

  • Tonoa ngā ākonga ki te whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te toharite. Hei tauira:
    • Whiriwhiria te toharite o ngā pakeke (tau) o ngā tāngata i tō whānau.
    • Whiriwhiria te tāroaroa toharite o ngā tāngata i tō whānau.
    • iriwhiria toharite o te wā mātakitaki pouaka whakaata ia pō o ngā ākonga i tō akomanga.
  • Tonoa ngā ākonga ki te whakamahi rauemi (pērā i te poraka) hei whakamārama i te rautaki whakaoti i tētahi rapanga toharite.
  • Whakamahia te akoranga matihiko ‘Whakaranua 2’, hei whiriwhiri i te ōrau toharite mō ētahi pēke (ipu rānei) he rerekē te rahi.

 

Printed from https://nzmaths.co.nz/resource/whakaranua-1 at 5:16pm on the 19th April 2024