Ko tā te kaupapa nei, he tirotiro i te hononga o te ōrau, te hautau me te .hautanga ā-ira. Ka whakaotia he rapanga e whai wāhi mai ana te whiriwhiri ōrau o tētahi rahinga
Kia mōhio te ākonga:
he mataono honohono whai kano
he tātaitai
te papa haurau
he ipu
Papa Haurau
mataono honohono whai
|
coloured multilink cubes
|
percent
|
|
huamoni tāpiri
|
compound interest
|
kauruku
|
shade
|
double number line
|
|
Whare Uara Tū
|
Place Value House
|
calculator
|
|
utu tika
|
full price
|
discount
|
Te mahi a te pouako |
He tauira kōrero mā te pouako |
Whakawhitiwhiti kōrero mō tēnei mea te ōrau.
Hoatu he Papa Haurau ki ia ākonga. Tonoa kia whētuia te Papa Haurau hei whakaatu i te haurua, me te hauwhā. Whakawhitiwhiti kōrero mō te ōritenga o te 1/2 , te 50/10 , me te 50%.
Whakaaturia te 25%, te 50%, te 75%, te ¼, te ½, me te ¾ ki tētahi rārangi tau matarua.
Whakaaturia te 25/100, te 50/100 me te 75/100 ki te Whare Uara Tū.
Tuhia ngā hautau nei ki te papa tuhituhi, ka tono ai mā ngā tamariki e huri hei ōrau. Mā rātou e whiriwhiri mēnā ka whakamahi i te Rārangi Tau Matarua, te Papa Haurau, te Whare Uara Tū rānei hei āwhina i a rātou. Me whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki.
1/5, 3/5, 3/2, 5/4, 4/5, 1/10
|
He aha te tikanga o te rima tekau ōrau? He ōrite te 50 ōrau ki te huarua. Ko te 50 ōrau o tētahi utu, koirā te haurua o taua utu. He aha te tohu mō te ōrau? % E rua ngā ‘0’ o te tohu = koirā ngā kore e rua o te 100. Ko te tikanga o te rārangi / e mea ana ‘o roto i te’. He aha te tikanga o te ōrau? E mea ana ‘o roto i te kotahi rau’. Nō reira ko te 50%, ko te 50 o roto i te kotahi rau. Whētuia te Papa Haurau kia haurua. E hia ngā haurau i roto i te haurua kotahi? E 50. Kaurukutia tētahi haurua. He aha te ōrau e kaurukutia ana? E 50 ōrau. Kaurukutia tētahi hauwhā o te Papa Haurau. He aha te ōrau e kaurukutia ana? E 25%. E hia ngā haurau i roto i te haurua kotahi? E 25. He aha te ōrau e rite ana ki te toru hauwhā? E 75%. E hia ngā haurau e rite ana ki te toru hauwhā?
Anei ētahi o ngā rautaki: Whakamahia he hautau ōrite: 1/5 = 2/10 = 20/100 = 20%
Whakamahia he rārangi tau matarua:
Whakamahia te Papa Haurau:
3/5 = 60/100 = 60% |
Te mahi a te pouako |
He tauira kōrero mā te pouako |
Tuhia te rapanga nei ki te papa tuhituhi.
Āwhinatia ngā tamariki ki te tuhi i te rapanga hei whārite.
Tukuna ngā tamariki ki te mahi takirua, takitoru rānei, hei kimi i te whakaotinga o te rapanga. Kātahi ka whakakotahi anō i te akomanga ki te whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki.
Whakatauiratia tēnei rapanga ki te mataono honohono: E 30 ngā rare i tētahi ipu. E 50% o ngā rare he kōwhai, e 20% he kākāriki, e 30% he kahurangi. E hia ngā rare o ia tae?
|
Kei te mahi a Hakopa i te Papa Hahau Pōro. Ko tāna mahi, he kohikohi i ngā pōro e ngaro atu ana ki te ururua. E whakaaetia ana māna e pupuri te 25% o ngā pōro. I tētahi rangi, e 48 ngā pōro ka kohia e ia. E hia ngā pōro ka puritia ki a ia anō?
E kimi ana tātou i te aha? E kimi ana i te 25 ōrau o te 48.
Me pēhea e tuhi ai hei whārite, hei rerenga pāngarau? 25% o te 48.
I roto i te reo pāngarau, he whakarea tēnā, arā, ka tuhia 25% x 48.
Anei ētahi o ngā whakamārama rautaki: Hurihia te 25% hei hautau. Ko te hauwhā kotahi. Kimihia te ¼ o te 48. Ko te 24 te haurua, nō reira ko te 12 te hauwhā.
Whakamahia te rārangi tau matarua hei whakaatu i te rapanga:
|
Hoatu ētahi anō rapanga hei whakaoti mā ngā tamariki. Mā rātou anō e whiriwhiri te rautaki hei whakaoti, ka whakamārama ai.
Tukuna mā ngā tamariki e tuhi ētahi rapanga pēnei.
Te mahi a te pouako |
He tauira kōrero mā te pouako |
Whakamāramahia me pēhea te whakamahi i te tātaitai hei kimi i te ōrau o tētahi tau.
Tukuna mā ngā tamariki e kimi te ōrau o ētahi tau. Me whakatau tata i te tuatahi. Hei tauira: 40% o te 35 60% o te 50 20% o te 48 20% o te 64 80% o te 120 15% o te 60
Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahinga o te rārangi tau matarua hei whakaoti i ngā rapanga pēnei: Ko te 12 te 25% o tētahi tau. He aha taua tau?
Hoatu ētahi anō rapanga, ka whakamahi ngā tamariki i te rārangi tau matarua hei whakaoti. Mā te tātaitai e tirotiro mēnā kei te tika:
Ko te 14 te 40% o tēhea tau? Ko te 15 te 60% o tēhea tau? Ko te 15 te 40% o tēhea tau? E hia ōrau te 35 o te 70? E hia ōrau te 6 o te 18? E hia ōrau te 21 o te 28? Mā te ākonga tonu e whakaaro ētahi rapanga pēnei hei whakaoti mā ōna hoa. |
Ko te 15 taku whakatau tata mō te 40% o te 35. He paku iti iho te 40% i te 50%. He paku nui ake te 35 i te 30. E mōhio ana ahau ko te 50% o te 30 he rite ki te 15. 40% ≈ 50% 35 ≈ 30 50% o te 30 = 15
Ka whakaaturia ngā ōrau ki tētahi mata o te rārangi tau. Ki te taha o te 25%, ka tuhia te 12 ki te mata tuarua.
E hāngai ana te 12 ki te 25%, nō reira ko te 24 he rite ki te 50%, ko te 48 te 100%. Nō reira, ko te 12 te 25% o te 48. |
Te mahi a te pouako |
He tauira kōrero mā te pouako |
Whakawhitiwhiti kōrero mō te whakamahinga o te ōrau hei whakaatu i te whakahekenga utu i roto i te kaupapa hokohoko. Whakatauiratia ki te rārangi tau matarua.
Hoatu ētahi rapanga pēnei i tēnei: Arā tētahi toa e 25% te whakahekenga utu o ngā taonga katoa. He aha te utu o tētahi taonga mēnā E $34 te utu tika?
Hoatu ētahi anō utu tika, pēnā i ēnei: $38, $54, $76, $124, $76, $124, $438
Mēnā e $21 te whakahekenga utu o tētahi taonga, ā, 25% te whakahekenga, he aha te utu tika?
Hoatu ētahi anō whakahekenga utu, pēnā i ēnei: $12.50, $15, $33.50, $7.25, $80, $35, $110
Tirohia ētahi pānui hokohoko e kitea mai ana tēnei mea te ōrau. |
Kitea ai te ōrau i roto i te ao hokohoko. Arā, ka kīia pea ‘e 25% te whakahekenga o te utu’. Ka whakaaturia ki te rārangi tau matarua. Ko te utu ki tētahi mata, ko te ōrau ki tētahi.
Mehemea ko te 25% te whakahekenga ko tēhea o ngā tohu i te rārangi tau hei whakaatu i te utu ka utua? Ka utua te 75% o te utu tika, nā te mea ka whakahekea te 25% mai i te 100%.
E taea ana te whakatauira ki te rārangi tau matarua.
Whakamahia te tātaitai hei tirotiro mēnā e tika ana.
E taea ana te whakatauira ki te rārangi tau matarua.
Whakamahia te tātaitai hei tirotiro mēnā e tika ana. |
Anei he rapanga whakamutunga mō tēnei rā:
$500 te nui o tāu pūtea hei hoko kōpaepae pūoro. E $40 te utu tika mō ia kōpaepae. E hia ngā kōpaepae ka taea e koe te hoko mēnā:
E pai ana te whakaatu i te rapanga ki te tūtohi:
te ōrau whakahekenga |
te utu whakaheke mō te kōpaepae kotahi |
te maha o ngā kōpaepae e taea ana te hoko |
0% |
$40 |
12 |
10% |
$36 |
|
20% |
|
|
30% |
|
|
40% |
|
|
50% |
|
|
60% |
|
|
70% |
|
|
80% |
|
|
90% |
|
|
He pai hoki te whakaatu i te maha o ngā kōpaepae e taea ana te hoko ki te kauwhata rārangi. Mā konei e kite ai ngā ākonga mēnā ka nui ake te whakahekenga utu, ka maha ake ngā kōpaepae e taea ana te hoko.
Kotahi mano tāra te rahi o tō pūtea hei penapena māu mō te tekau tau. E whā ngā pēke e tirohia ana, ko tēhea te mea pai rawa atu hei tuku i ō moni. Anei ngā kōrero mō ngā pēke e whā nei.
Pēke Tahi
Ia tau, ka hoatu tētahi $100 ki tō pūtea.
Pēke Rua
E 6% te huamoni tāpiri i te mutunga o ia tau. Ko te tikanga o te huamoni tāpiri e pēnei ana: Ka tāpirihia te 6% o te $1000 ki te $1000 i te mutunga o te tau tuatahi. I te mutunga o te tau tuarua, ka tāpirihia tētahi anō 6% o te tapeke. I te mutunga o te tau tuatoru ka tāpirihia tētahi anō 6% o te tapeke. Ka pērā te haere mō te katoa o te tekau tau.
Pēke Toru
Kotahi ōrau te huamoni tāpiri i te mutunga o te tau tuatahi, e 2% te huamoni tāpiri i te tau tuarua, e 3% i te tau tuatoru, tae atu ki te 10% i te mutunga o te tau tekau.
Pēke Whā
E 50% te huamoni tāpiri i te mutunga o ia tau tuarima.
Ko tēhea te pēke he nui rawa te moni penapena i te mutunga o ngā tau tekau?
E pai ana kia whakaaturia ki tētahi tūtohi te tapeke o ngā moni i te mutunga o ia tau:
Te Tau |
Pēke Tahi |
Pēke Rua |
Pēke Toru |
Pēke Whā |
0 |
$1000 |
$1000 |
$1000 |
$1000 |
1 |
$1100 |
$1060 |
$1010 |
$1000 |
2 |
$1200 |
$1166 |
$1081.20 |
$1000 |
3 |
… |
… |
… |
$1000 |
4 |
|
|
|
$1000 |
5 |
|
|
|
$1500 |
6 |
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
10 |
|
|
|
|
Hei mahi whakamutunga pea, ka tirotiro ngā ākonga i te rahi o te huamoni o ētahi pēke o te rohe.
Printed from https://nzmaths.co.nz/resource/te-orau at 11:31pm on the 28th March 2024