He Uhi Pukapuka – Te Ine I Te Roa

Hei Whakarāpopoto

Ko te kaupapa nei he āta titiro ki te roa o te mitarau (cm), he hanga ruri mitarau, he whakamahi hoki i ngā ruri ki te ine i ētahi taputapu. Kōtahi wiki te roa o tēnei kōwae ako.

Achievement Objectives
1. Ka hanga, ka whakamahi taputapu, waeine hoki e whaitake ana, ka whakaoti rapanga māmā: te roa; te horahanga; te rōrahi (kìtanga); te taumaha (papatipu); te koki; te paemahana; te wā; te utu.
2. Ka mārama ki te tikanga o tētahi āwhata, arā, he wehewehenga, he tāruaruatanga o tētahi waeine.
3. Ka mōhio ki te wāwāhi, ki te tāpiri hoki i ngā inenga.
4. Ka mārama ki te rahi o ngā waeine aro whānui māmā.
5. Ka mārama ki te whaitakenga o tētahi inenga.
Te Hononga ki te Marautanga
Taumata 2
 Te Ine me te Āhuahanga (Te Ine)
Whāinga Paetae 1:
Ka hanga, ka whakamahi taputapu, waeine hoki e whaitake ana, ka whakaoti rapanga māmā: te roa; te horahanga; te rōrahi (kìtanga); te taumaha (papatipu); te koki; te paemahana; te wā; te utu.
 
Whāinga Paetae 2:
Ka mārama ki te tikanga o tētahi āwhata, arā, he wehewehenga, he tāruaruatanga o tētahi waeine.
 
Whāinga Paetae 3:
Ka mōhio ki te wāwāhi, ki te tāpiri hoki i ngā inenga.
 
Whāinga Paetae 4:
Ka mārama ki te rahi o ngā waeine aro whānui māmā.
 
Whāinga Paetae 5:
Ka mārama ki te whaitakenga o tētahi inenga.
Ngā Whāinga Ako
Kia mōhio te ākonga ki te:
Ngā Tikanga Pāngarau
  • Ka whakatairitea te rahi o tētahi mea ki te waeine.
  • He tōtika ake te whakamahi i te waeine aro whānui, tērā i te whakamahi i te waeine aro kē.
Ngā Rauemi
mitarau pūtoru

kutikuti

ruri

ētahi pukapuka mahi

ētahi uhi pukapuka

Whārangi Mahi 1

kāpia

Whārangi Mahi 2

Whārangi Mahi 3

kāri mārō

penerākau

pepa

Whārangi Mahi 4

Pikitia Waeine Aro Kē

Kupu Waeine Aro Kē

He Rārangi Kupu

measure
thumb
span of outstretched arms
Forefinger
handspan
millimetre (mm)
centimetre (cm)
cubic centimetre (cm3)
measurement from tip to elbow
chart
unit of measurement
non-standard unit of measurement
standard unit of measurement
estimate
stretched out at full length
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako
  1. Ko te kaupapa tuatahi, he titiro ki ngā wāhanga o te tinana e pai ana hei waeine.

Ngā mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako
Whakaritea ētahi taputapu ki tētahi wāhi o te akomanga hei tirohanga mā ngā tamariki. He pene, he pukapuka, he tēpu, he rapa, he kī, he papatuhituhi, he hū, he pouaka.
Tukuna ētahi pātai mō te whakamahi i ngā wāhanga o te tinana hei ine i ngā taputapu.
He mahi takirua. Ka hoatu ngā pikitia Waeine Aro Kē (PDF, 66KB) me ngā kupu ki ia takirua. Ko tā rāua mahi he tūhono i te pikitia ki te kupu (Kupu Waeine Aro Ke).(PDF, 68KB)
Kei te hiahia ahau ki te whakamahi i ētahi wāhanga o te tinana hei ine i ngā taputapu nei. He aha ngā wāhanga o te tinana e pai ana mō tēnei mahi? Te ringaringa, te waewae, te matimati.
Titiro ki ngā pikitia. He tūmomo waeine aro kē katoa ēnei. Ko tā kōrua mahi ko te whakatakoto i te kupu tika ki te taha o te pikitia. E mōhio kē ana ahau he mati tēnā. Mēnā he mati tēnā, he matikara tēnei. He aha kē te kupu tika mō tēnei pikitia?
Titiro anō ki ngā taputapu kua whakaritea. Hoatu te Whārangi Mahi 1 (PDF, 66KB) ki ngā tamariki.
     Waeine Aro Kē Whakatau tata Te Roa (tā te ākonga) Te Roa (tā te kaiako)
         
         
         
Ka mahi takirua ngā tamariki. Me whakatau ngā tokorua he aha te waeine aro kē e tika ana Ka whakatau tata, kātahi ka ine. Ka tuhi i ngā whakautu ki te Whārangi Mahi 1.(PDF, 86KB)
He mahi takirua tēnei. Tirohia ngā taputapu katoa. Tuhia ō kōrua whakaaro mō te waeine aro kē e tika ana hei ine i te taputapu. Whakatau tata i waenganui i a kōrua he aha te roa o te taputapu. Inea te taputapu mā te waeine aro kē kua whakatauria e kōrua. Mā ia tamaiti e ine. Tonoa te kaiako māna hoki e ine, ka tuhi ai i tana whakautu.
He pai te kōnui hei ine i te rapa. Ki ōku whakaaro e rima kōnui te roa o te rapa. He pai tēnā whakatau tata. Me ine ināianei. E ono kōnui kē.
Ka whakarōpū anō i ngā tamariki ki te whakawhitiwhiti whakaaro mō ngā kitenga. Whakamāramatia mai ngā hua o tā kōrua mahi. I whakaaro māua he pai te tuke hei ine i te tēpu. Ko tā māua whakatau tata, e rua ngā tuke. Tino tata māua. Ko te roa ko te kōtahi me te haurua tuke. He rerekē tā māua nei mahi. I whakatau māua ko te matikara te waeine aro kē e tika ana hei ine i te tēpu. Ko tā māua whakatau tata, ko ngā matikara e whitu. E tika ana māua. Engari e rima noa iho ngā matikara o Whaea. Me pēhea tātou e mōhio ai ko tēhea te roa tika?
He aha ngā kitenga? E kite ana koutou i ngā hapa o te ine pēnei? He rerekē te roa o te matikara o Whaea ki tōku, nā reira kāre i ōrite ngā roanga.
  1. Ko te kaupapa tuarua he titiro ki te mitarau, me ōna painga hei waeine.

Ngā mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako
Whakawhitiwhiti kōrero ki ngā tamariki mō te mitarau.
Tonoa ngā tamariki ki te whakaatu mai i te roa o te mitarau mā ō rātou matimati.
E mōhio ana koutou he aha te mitarau?
Āe. Kāo. He waeine hei ine i te roa.
Mahia mai ōu matimati hei whakaatu mai i te roa o te mitarau.
Whakaritea he pepa rārangi kore mā ia tamaiti. Tonoa ngā tamariki kia tāngia mai te roa o te mitarau ki runga i te pepa (Kaua e whakamahi ruri – ko te whakatau tata noa iho). Hoatu he mitarau pūtoru ki ngā tamariki. Tuhia te kupu ki te papatuhituhi kia kitea ai ngā tamariki. Tonoa rātou kia whakatairite i te roa o te mitarau pūtoru ki te roa o te rārangi kua tāngia. Anei tētahi pepa māu. Tāngia mai te roa o te mitarau ki runga i te pepa. Āta whakaaro, ka whakatau tata ai. Kaua e whakamahi ruri.
Titiro ki te mataono nei. He mitarau pūtoru te ingoa o tēnei mataono. He aha ai?
Kōtahi mitarau te roa o ia tapa. He ōrite te roa o te tapa o te mitarau pūtoru nei ki te rārangi kua tāngia mai e koe?
Āe. Kāo. He iti ake.
Mēnā ka titiro tātou ki ngā taputapu kua inea kētia mā ngā waeine aro kē, kō ēhea o aua taputapu e pai ana kia inea mā te waeine mitarau?
He pai te mitarau hei ine i te papatuhituhi? Kāo. He roa rawa te papatuhituhi. Pēhea te pene?
Āe.
Hoatu he tāhei pepa tukutuku mitarau ki ngā ākonga, he kāri māro, he kutikuti hoki. Ko te mahi ināianei, he hanga i tētahi ruri, 10 mitarau te roa. E hia ngā tapawhā o te pepa tukutuku hei hanga i te ruri nei? 10.
Āta tapahia tō pepa tukutuku kia 10 mitarau te roa. Whakapiria ki runga kāri māro. Namahia ia pouaka mai i te 1 ki te 10.
Hoatu te Whārangi Mahi 2 (PDF, 86KB) ki ngā takirua.
Tukua rātou kia mahi. Ka mutu te mahi nei ka whakawhiti kōrero mō ngā kitenga.
He ōrite te mahi ki te Wharangi Mahi 1 engari ka inea ngā taputapu mā te waeine mitarau. Whakamahia ngā ruri kua hangaia e koutou hei whakatutuki i te mahi nei.
He aha ō koutou kitenga? Pēhea te roa o te pene. 12 mitarau.
He rerekē te whakautu o tētahi atu. Kāo.
Whakaritea he tūtohi e whakaatu ana i ngā kitenga. He mahi a rōpū tēnei (takiwhā). Mā ngā tamariki e whakamārama mai ngā kitenga.
Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā kitenga kua puta mai i ā tātou mahi. Tuhia kia whā ngā kōrero mō te ine i ngā taputapu.
  1. Ko te kaupapa tuatoru he whakamahi i ngā ruri mitarau ki te ine i ngā pukapuka, he whakawhiti kōrero mō te hanga i tētahi uhi pukapuka.

Ngā mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako
Ka tukuna te rapanga. Whakamārama atu, he rautaki hoki tēnei hei akiaki i ngā tamariki ki te tiaki pai i ā rātou pukapuka. Kua tonoa te poari o te kura kia whakaritea he uhi pai mō ngā pukapuka mahi. Ko te hiahia kia whakaatu i te tohu o te kura, he momo kōwhaiwhai hoki ki runga i te uhi, kia ātaahua te tiro atu.
Whakarōpungia ngā tamariki ki te whakawhitiwhiti kōrero. Ka tuhi rātou i ngā whakaaro ki tētahi pepa nui. Whakaritea ētahi o ngā pukapuka mahi hei tauira. Tukuna he pātai mō te kaupapa nei. He aha te take kua whakaaro pērā ai te poari? Kāre mātou i te tino tiaki i ā mātou nei pukapuka. Mēnā e kite ana i tētahi uhi ātaahua, ka ātaahua hoki ngā mahi i roto. E whakapau moni ana ngā mātua ki te hoko uhi mai i ngā toa. He nui hoki te utu. Ka riro i ngā toa te pūtea mai i ngā uhi nei.
He mahi kohi moni mā te kura.
Whakawhiti kōrero mō te rerekē o te roa o tēnā pukapuka ki tēnā pukapuka. (1B5, 1B4, 1B8, 3B5) I mua i te hanga uhi, he maha ngā āhuatanga hei whakaarotanga mā tātou. E tika ana kia inea tētahi pukapuka kotahi noa iho (1B5) kātahi ka whakarite uhi mō ngā pukapuka katoa?
Kāo. He tino iti ake te 3B5 i te 1B5. Ka raru i te wā ka whakapiri.
Whakaaturia tētahi uhi kirihou mai i tētahi pukapuka pānui. Tangohia ngā uhi kirihou mai i ngā pukapuka kia taea e ngā tamariki te ine. Pēhea ngā uhi kirihou?
E āhei ana te tango me te whakamahi anō. He rite ki te pūkoro. Me ine hoki ētahi uhi pukapuka kua piri kē ki ngā pukapuka mahi.
Me whakawhiti whakaaro mō ngā waeine katoa hei whai atu. Whakaritea he pepa nui, pene rākau, taputapu waeine. He aha ētahi āhuatanga o te uhi pukapuka me aro atu tātou kia tika ai te mahi?
Te roa o ngā taha katoa. Te whārangi o mua, o muri hoki. Te roa o te tuara. Te wāhanga o te uhi hei whētui ki roto kia piri ai te uhi ki te pukapuka. Te nohonga o te tohu i runga i te uhi. Te momo whānui o ngā kōwhaiwhai.
Me kōrero mō te whakarite i te ruri, arā, ko te tohu e hāngai ana ki te tau ‘0’ ki te pito o te wāhi e inea ana. Pēhea nei te whakamahi tika i ngā taputapu ine, arā te ruri? Me whakatakoto te ruri ki runga i te pukapuka, kia hāngai tonu te tohu mō te 0 ki tētahi pito o te pukapuka. Ka inea te roa o te pukapuka ki te wāhi o te ruri e hāngai ana ki tērā atu pito o te ruri.
Hoatu te Whārangi Mahi 3 (PDF, 55KB) ki ngā rōpū. He mahi ā rōpū tēnei. He ine pukapuka te mahi. Kua rārangihia ngā tūmomo pukapuka.
  1. Ko te kaupapa tuawhā, he mahere, he waihanga i tētahi uhi pukapuka.

Ngā mahi a te pouako He tauira kōrero mā te pouako
Hoatu i te Whārangi Mahi 4 (PDF, 86KB)ki ngā rōpū.
Whakaritea he pepa nui, pene, taputapu waeine, he tauira o ngā uhi pukapuka mai i ngā toa.
Kua whakaritea he pepa āwhina. Ko tā koutou nei mahi he whakarite i tētahi uhi pukapuka, ngā waeine, ngā tā katoa hei whakaatu atu ki te poari o te kura.
He mahi ā rōpū tēnei. Me whakatau, me tuhi hoki he aha ngā mahi a ia tangata. Kia kaha ki te mahi tahi.
  1. Ko te kaupapa tuarima, he titiro ki ngā hua o te mahi.

Ngā mahi a te pouako He tauira kōrero mō te pouako
Whakaritea he papa whakaatu mā ia rōpū. Ko te hiahia kia whakaatu mai ia rōpū i ngā uhi kua hangaia, ngā mahere e whakaatu ana i ngā mahi ine, he whakarāpopoto hoki i ngā mahi a ia tamaiti. Tāpirihia mai te Whārangi Mahi 4 (PDF, 86KB)
Attachments

Printed from https://nzmaths.co.nz/resource/he-uhi-pukapuka-te-ine-i-te-roa at 8:07pm on the 20th April 2024