E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, te Papa Whakarea. Ko tā te Papa Whakarea, he āwhina i ngā ākonga ki te tūhura i ngā rautaki wāwāhi tau mō te whakarea. I tēnei kōwae ako, ka whakamahia te Papa Whakarea ki te whakarea i tētahi tau mati-2 ki tētahi tau mati-1. E rua atu anō ētahi atu kōwae ako e pā ana ki te akoranga matihiko nei, te Papa Whakarea, ko tētahi e aro ana ki te whakarea tau mati-rua ki tētahi tau mati-tahi (Kaupae 6 tonu), ko tētahi e aro ana ki te whakarea i tētahi tau mati-rua ki tētahi (Kaupae 7).
- rautaki tatau;
- rautaki whakarōpū;
- rautaki tohatoha ōrite;
- rautaki tāpiripiri;
- rautaki whakarea māmā.
Kia mōhio te ākonga ki te:
E tino hono ana tēnei kōwae ako ki te Mahere Tau o Aotearoa (tirohia te kaupapa o Te Poutama Tau i te pae tukutuku o nzmaths.co.nz).
E whakaatu ana te wāhanga rautaki o te mahere tau i ngā momo rautaki ka whakamahia e ngā ākonga ki te whakaoti paheko.
E hāngai ana te mahi o tēnei kōwae ako ki te Kaupae 5 o te Mahere Tau. I tēnei kaupae, e mōhio ana te ākonga ki ngā rautaki nei ki te whiriwhiri i te otinga o tētahi whakareatanga:
- te tāpiri tāruarua (6 x 4 = 6 + 6 + 6 + 6)
- te tatau māwhitiwhiti (6 x 4 ? 6, 12, 18, 24)
I tēnei kōwae ako, ka whakamahia te Papa Whakarea ki te whakarea i tētahi tau mati-2 (i raro i te 20) ki tētahi tau mati-1. Ka wāwāhia te tau mati-2 ki ōna tekau me ōna tahi, kātahi ka whakareatia ngā wāhanga e rua ki te tau mati-1. Hei tauira: 14 x 4 = (10 x 4) + (4 x 4)
|
tāneke
|
slider
|
|
tāpiri taruarua
|
repeated addition
|
|
tatau māwhitiwhiti
|
skip counting
|
|
rauemi matihiko
|
digital resource
|
|
paheko tau
|
number operation
|
|
wāwāhi
|
partition
|
E ono ngā rauemi matihiko pāngarau kua tuhia ki te reo Māori. Koia nei ngā whakamārama:
| Te Rauemi Matihiko | Te Whakamārama |
| Tāhei Tau Punarua | Mēnā e mōhio ana te tamaiti ki ngā tau tāpiri o tētahi tau, he māmā ake tana whakaoti paheko tau. Ko tēnei akoranga matihiko hei whakapakari i a ia ki tēnei āhuatanga o te tau. |
| Tāhei Tāpiripiri | Hei whakaako, hei whakapakari i te tamaiti ki ngā momo rautaki whakaoti tāpiritanga i rō hinengaro. |
| Tāhei Tangotango | Hei whakaako, hei whakapakari i te tamaiti ki ngā momo rautaki whakaoti tangohanga i rō hinengaro. |
| Tāhei Huatango | Ka tirohia tētahi rautaki matua mō te whakaoti tangohanga, arā, ko te huri i taua tangohanga hei tāpiritanga. Mā konei e māmā ai te kimi i te huatango (te rerekētanga) o ētahi tau e rua. |
| Tūtohi Tukutuku | E aro ana tēnei o ngā akoranga matihiko ki te tikanga o tēnei mea te whakareatanga, me te hononga ki te tāpiri tāruarua. Hei āwhina i te tamaiti e tīmata ana ki te ako i te whakareatanga. |
| Papa Whakarea | Mā te wāwāhi i ngā tau o roto i tētahi whakareatanga, e māmā ake ai te whakaoti i rō hinengaro. He rauemi tēnei hei āwhina i te tamaiti ki te whakaoti whakareatanga. |
Haere ki tēnei wāhi i te ipurangi ki te tiki atu i ēnei rauemi matihiko: http://www.tki.org.nz/r/digistore/register_e.php
He Hononga ki Rauemi Kē
Tirohia te Pukapuka Tuaono o Te Poutama Tau.
Ka Mahi Tahi te Pouako me tētahi Rōpū ākonga ki te Whakamahi i te Tāhei Tāpiripiri
- Whakamāramatia te tikanga o te rerenga 'wāwāhi tau' (he pai pea te whakatairite ki te rerenga 'wāwāhi tahā'). Arā, ngā whakarōpūtanga e taea ana mō tētahi tau. Whakatauiratia ki tētahi tau māmā. Anei ētahi wāwāhitanga e taea ana mō te 8:
- 5 + 3 = 8
- 4 + 4 = 8
- 2 + 2 + 2 + 2 = 8
- 6 + 2 = 8
- 2 x 4 = 8 ...
- Whakamāramatia te mahi a te Papa Whakarea ki te wāwāhi i ngā tau o roto i tētahi whakareatanga, hei whakamāmā i te whakareatanga.
- Huakina te Papa Whakarea, ka pāwhiri ai i te pūtohu 'Hangaia āu ake whakareatanga'. Whakaurua tētahi whakareatanga. Hei tauira, ko te 12 x 3. Pāwhiria te pūtohu 'Whiriwhiria te otinga'
- Whakaaturia te mahi a te tāneke o runga ki te wāwāhi i te 12 ki te 10 me te 2. E rua ngā whakareatanga māmā ka puta mai. Pātai atu:
- Kua ahatia te 12? (Kua wāwāhia ki ētahi wāhanga e rua, te 10 me te 2).
- He aha i pēnā ai te wāwāhi? (He māmā te whakarea i te 10 me te 2 ki te 3).
- Tuhia te otinga o ngā whakareatanga ki ngā pouaka. Tirohia ngā otinga o ēnei whakareatanga ka puta ki raro i te Papa Whakarea. Arā 12 x 3 = 6 + 30. Pātai atu:
- He aha i puta ai te 6 me te 30? (Ko te 6 te otinga o te whakareatanga 2 x 3. Ko te 30 te otinga o te whakareatanga 10 x 3)
- Tuhia te otinga o te whakareatanga ki te pouaka.
- Tūhuratia ētahi atu wāwāhitanga mō te 12 x 3, pērā i te 8 x 3 me te 4 x 3. Whakawhitiwhiti kōrero mō te wāwāhitanga māmā.
- Whakaaturia te mahi a te tāneke i te taha mau? o te Papa Whakarea.
- Whakamahia te Papa Whakarea ki te whakaoti i ētahi atu whakareatanga. Tonoa mā ngā ākonga e whakaaro te wāwāhitanga e tino whaihua ana.
- Tuhia te rapanga nei ki te papa tuhituhi, ka pānui tahi ai me ngā ākonga. Tuhia he pikitia o ngā papariki.
- Kei te whakatakoto a Manawanui i ētahi papariki ki te papa o tōna kīhini. He tapawhā hāngai te āhua o te papa, 13 ngā papariki ki tētahi tapa, e 4 ki tētahi. E hia katoa ngā papariki?
- Whakaurua te whakareatanga 13 x 4 ki te Papa Whakarea. Whakawhitiwhiti kōrero mō te wāwāhitanga hei whakamāmā i te whakareatanga (arā, 13 x 4 = 10 x 4 + 3 x 4). Whakaotia te whakareatanga ki te Papa Whakarea.
- Whakaaturia te wāwahitanga ki te pikitia:
- Kia pērā anō te mahi mō ētahi tau atu whakareatanga. Hei tauira:
- Kei te whakatakoto a Manawanui i ētahi papariki ki te papa o tōna kīhini. He tapawhā hāngai te āhua o te papa. 18 ngā papariki ki tētahi tapa, e 4 ki tētahi. E hia katoa ngā papariki?
- Kei te whakatakoto a Manawanui i ētahi papariki ki te papa o tōna kīhini. He tapawhā hāngai te āhua o te papa. 18 ngā papariki ki tētahi tapa, e 4 ki tētahi. E hia katoa ngā papariki?
- Kei te whakatakoto a Manawanui i ētahi papariki ki te papa o tōna kīhini. He tapawhā hāngai te āhua o te papa. 18 ngā papariki ki tētahi tapa, e 4 ki tētahi. E hia katoa ngā papariki?
Ka Mahi Takitahi, Takirua rānei ngā ākonga me te Tāhei Tau Punarua
Koia nei ētahi horopaki me ētahi rapanga hei whakaoti mā ngā ākonga mā te whakamahi i te Papa Whakarea. Kia kotahi, kia rua rānei ngā ākonga ki ia rorohiko.
- Te Utu ā-Hāora
E $5 te utu ā-hāora a Matewai. Ka mahi ia mō te 16 hāora. He aha te tapeke o tana utu?
Mēnā e $4 te utu ā-hāora, ka mahi ia mō te 17 hāora?
Mēnā e $7 te utu ā-hāora, ka mahi ia mō te 12 hāora?
Mēnā e $8 te utu ā-hāora, ka mahi ia mō te 19 hāora? - Māpere
Tokotoru ngā kōtiro, 14 ngā māpere a ia kōtiro. E hia katoa ā rātou māpere?
Mēnā tokoono ngā kōtiro, 16 ngā māpere a ia kōtiro?
Mēnā tokowhā ngā kōtiro, 14 ngā māpere a ia kōtiro?
Mēnā tokorima ngā kōtiro, 18 ngā māpere a ia kōtiro? - Pihikete
E 7 ngā pākete pihikete, 13 ngā pihikete kei ia pākete. E hia katoa ngā pihikete?
Mēnā e 6 ngā pākete, 15 ngā pihikete kei ia pākete?
Mēnā e 3 ngā pākete, 19 ngā pihikete kei ia pākete?
Mēnā e 4 ngā pākete, 17 ngā pihikete kei ia pākete?
Mō ia rapanga, tonoa ngā ākonga ki te tuhi i tētahi pikitia hei whakaatu i te whakamahinga o te Papa Whakarea ki te whakaoti i te rapanga.
Tukuna he wā mā ia ākonga ki te whakaatu i tana pikitia, me te whakamārama i tana whakamahinga i te Papa Whakarea. Koia nei he pātai hei ārahi i ngā ākonga:
- I pēhea tō whakamahi i te Papa Whakarea?
- Whakamāramatia mai tō whakamahi i te Papa Whakarea ki te whakaoti i te rapanga.
- Whakamāramatia mai tō wāwāhi i ngā tau?
- He aha i pērā ai tō wāwāhi i ngā tau?
- Me pēhea te whakaatu i tō mahi ki te pikitia?
Ka Mahi Takitahi, Takirōpū rānei ngā ākonga me ētahi atu Mahi e Whai Pānga ana
Hoatu ētahi atu rapanga hei whakaoti mā ngā ākonga, engari kāore rātou e whakamahi i te Papa Whakarea. Ka tuhi pikitia rātou ki te whakaatu i te wāwāhitanga o ngā tau hei whakamāmā i te whakareatanga.
Tonoa ngā ākonga ki te tuhi pakitau mō ētahi whakareatanga, hei whakaoti mā tētahi hoa, mā tētahi rōpū rānei.
Me haere tonu te whakawhitiwhiti kōrero mō te wāwāhitanga e tino whaihua ana.
Koia nei ētahi atu mahi e tino hono ana ki te Papa Whakarea:
- Tirohia te pae tukutuku (Rauemi Tārua)
- Rauemi Tārua 6-2 (Kāri Meka Whakareatanga Matua)
- Rauemi Tārua 6-3 (Meka Whakareatanga – Kia Hiwa)
- Rauemi Tārua 6-4 (Whakareatanga Pī Takahuri)
- Rauemi Tārua 6-6 (Hurihanga Whakarea)
- Ngā ngohe i te Pukapuka Tuaono o Te Poutama Tau