The Ministry is migrating nzmaths content to Tāhurangi.           
Relevant and up-to-date teaching resources are being moved to Tāhūrangi (tahurangi.education.govt.nz). 
When all identified resources have been successfully moved, this website will close. We expect this to be in June 2024. 
e-ako maths, e-ako Pāngarau, and e-ako PLD 360 will continue to be available. 

For more information visit https://tahurangi.education.govt.nz/updates-to-nzmaths

Hei Whakarāpopoto

E hāngai ana tēnei kōwae ako ki te rauemi matihiko nei, ‘Taraiwa: Rapanga Māmā’. Ko tā tēnei rauemi matihiko, he āwhina i te ākonga ki te tūhura pānga rārangi i waenganui i te tawhiti, te wā me te tere. Ka whakaaturia ngā pānga rārangi ki te kauwhata, ki te tūtohi anō hoki. E hāngai ana ki te Kaupae 7 o te Mahere Tau (Te Poutama Tau). Kei tēnei kōwae ako ētahi rapanga hei whakamahi mā te ākonga i te rauemi matihiko ‘Taraiwa’ hei whiriwhiri i te otinga.

 

Te Hononga ki te Marautanga

Te Tau me te Taurangi, Taumata 4, Whāinga Paetae 8

Te Hononga ki TeMahere Tau
E tino hono ana tēnei kōwae ako ki te Mahere Tau o Aotearoa (tirohia te kaupapa o Te Poutama Tau i te pae tukutuku o www.nzmaths.co.nz).
 
E whakaatu ana te wāhanga rautaki o te mahere tau i ngā momo rautaki ka whakamahia e ngā ākonga ki te whakaoti paheko.
 
E hāngai ana te mahi o tēnei kōwae ako ki te ākonga o te Kaupae 7 o te Mahere Tau. 
 
I te Kaupae 7, e ako ana te ākonga ki te whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te ōwehenga māmā me te pāpātanga māmā. Koia rā te kaupapa o te rauemi matihiko ‘Taraiwa’.
Ngā Whāinga Ako

Kia mōhio te ākonga ki te:

  • whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te pānga rārangi e whakaaturia ana ki te kauwhata, ki te tūtohi hoki.
He Rārangi Kupu

akoranga matihiko
digital learning object
kauwhata
graph
mahi wehe kē
work independantly 
ōwehenga
ratio
pānga rārangi
linear relationship
pānga riterite
proportional
taurangi
variable
tere pūmau
constant speed
ture
rule
tūtohi
table (of data)
 
Hei Raupapa I Ngā Mahi Ako

 

Taraiwa: Rapanga Māmā (TAWHITI): Ka Mahi Tahi te Kaiako me tētahi Rōpū Ākonga
  1. Huakina te rauemi matihiko ‘Taraiwa: Rapanga Māmā’, ka whakamārama ai i tōna kaupapa ki te whakaatu i te pānga i waenganui i te wā e haere ana tētahi motukā, me te tawhiti o te haere.
 
  1. Pāwhiria te pūtohu WHIRIWHIRIA TE TAWHITI.

screenshot.

 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō te whārangi tuatahi, kia tino mārama ai ngā ākonga ki ēnei āhuatanga:
  • te tikanga o te kauwhata ki te whakaatu i te wā ki te tuaka pae, me te tawhiti o te haere ki te tuaka pou. Ko tā te rārangi o te kauwhata, he tohu i te tere pūmau o te motukā.
  • te tikanga o te tūtohi ki te whakaatu i te wā me te tawhiti o tētahi haerenga (30km i te 60 meneti i te tauira i runga nei), me te tono kia whiriwhiria te tawhiti o tētahi atu haerenga (me te ōrite anō o te tere pūmau). I te tauira i runga nei, ka whiriwhiria te tawhiti ka oti i te 10 meneti.
  • te tikanga o te pātai.
 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā kōrero e whakaaturia ana ki te tūtohi me te kauwhata. Pātaihia atu mēnā he nui ake, he iti iho rānei te tawhiti e whiriwhirihia ana.
 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki hei whiriwhiri i te tawhiti hou:
RAUTAKI 1:
  • Tirohia te pānga o te 30km me te 60 meneti, arā, he haurua te tawhiti i te wā (30 = 1/2 x 60).
  • Kia pērā anō te pānga o te 10 meneti me te tawhiti hou, arā, hauruatia te 10 meneti hei tātai i te tawhiti hou (1/2 x 10 = 5km).        
 
RAUTAKI 2
  • Tirohia te pānga o te 60 meneti me te 10 meneti, arā, he hauono te wā hou i te wā tuatahi (60 ÷ 6 = 10 meneti).
  • Kia pērā anō te pānga o ngā tawhiti, arā, kia hauono te tawhiti hou i te tawhiti tuatahi (30 ÷ 6 = 5km).
 
      Tuhia te whakautu ki te pouaka, ka pāwhiri ai i te pūtohu TUKUNA.
 
  1. Mēnā e hē ana te whakautu, ka whakaaturia te whakautu hē ki te kauwhata hei whakawhitiwhiti kōrero. Āta whakaarohia mēnā he nui ake he iti iho rānei te whakautu.
   
Taraiwa: Rapanga Māmā (WĀ): Ka Mahi Tahi te Kaiako me tētahi Rōpū Ākonga
  1. Huakina te rauemi matihiko ‘Taraiwa: Rapanga Māmā’, ka whakamārama ai i tōna kaupapa ki te whakaatu i te pānga i waenganui i te wā e haere ana tētahi motukā, me te tawhiti o te haere.
 
  1. Pāwhiria te pūtohu WHIRIWHIRIA TE WĀ.

screenshot.

 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō te whārangi tuatahi, kia tino mārama ai ngā ākonga ki ēnei āhuatanga:
  • te tikanga o te kauwhata ki te whakaatu i te wā ki te tuaka pae, me te tawhiti o te haere ki te tuaka pou. Ko tā te rārangi o te kauwhata, he tohu i te tere pūmau o te motukā.
  • te tikanga o te tūtohi ki te whakaatu i te wā me te tawhiti o tētahi haerenga (40km i te 20 meneti i te tauira i runga nei), me te tono kia whiriwhiria te wā o tētahi atu haerenga (me te ōrite anō o te tere pūmau). I te tauira i runga nei, ka whiriwhiria te wā ka oti te 10km.
  • te tikanga o te pātai.
 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā kōrero e whakaaturia ana ki te tūtohi me te kauwhata. Pātaihia atu mēnā he nui ake, he iti iho rānei te wā e whiriwhirihia ana.
 
  1. Whakawhitiwhiti kōrero mō ngā rautaki hei whiriwhiri i te wā hou:
RAUTAKI 1:
  • Tirohia te pānga o te 40km me te 10km, arā, he hauwhā te wā hou i te wā tuatahi (10 = 40 ÷ 4).
  • Kia pērā anō te pānga o te 20 meneti me te wā hou, arā, hauwhātia te 20 meneti hei tātai i te wā hou (20 ÷ 4 = 5 meneti).       
 
RAUTAKI 2
  • Tirohia te pānga o te 40 km  me te 20 meneti, arā, he haurua te wā i te tawhiti (40 ÷ 2 = 20 meneti).
  • Kia pērā anō te pānga o te tawhiti hou me te wā hou, arā, kia haurua te wā i te tawhiti (10 ÷ 2 = 5 meneti).
 
      Tuhia te whakautu ki te pouaka, ka pāwhiri ai i te pūtohu TUKUNA.
 
  1. Mēnā e hē ana te whakautu, ka whakaaturia te whakautu hē ki te kauwhata hei whakawhitiwhiti kōrero. Āta whakaarohia mēnā he nui ake he iti iho rānei te whakautu.
 
 
Ka Mahi Takitahi, Takirua rānei ngā Ākonga
Kia taunga rā anō ngā ākonga ki te whakamahi i te rauemi rorohiko nei, me te whiriwhiri i te ōwehenga o te tawhiti me te wā, tukuna rātou kia mahi wehe kē, takitahi, takirua rānei. Tonoa rātou kia tuhituhi i ētahi o ngā rapanga ka oti i a rātou, ā, ka whakamārama ai i te rautaki hei whakaoti.
 
 
He Mahi Whakawhānui
  • Tonoa ngā ākonga ki te whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te ōwehenga ōrite. Hei tauira:
Whiriwhiria te utu mō te 6 hāora mahi mēnā e $15 te utu ā-hāora.
Whiriwhiria te utu mō te 5kg āporo, mēnā $3.50 te utu mō te 2kg.
  • Tirohia tēnei ngohe i te pukapuka tuawhitu o Te Poutama Tau: Te Hautau, Te Tau ā-ira, Te Ōrau
Te Pāpātanga o te Whiti
  • Whakamahia te akoranga rorohiko Taraiwa: Rapanga Uaua.

Ngā Rauemi Matihiko

Kei tēnei wāhi i te ipurangi te rārangi mai o ngā rauemi matihiko katoa kua tuhia ki te reo Māori: https://nzmaths.co.nz/maori/LO/default.aspx
 
Ko ētahi o ngā rauemi matihiko (ngā mea o nzmaths) e wātea ana ki te katoa, mā te pāwhiri noa i te pūtohu. Ko ētahi atu o ngā rauemi matihiko (ngā mea o The Le@rning Federation), me rēhita kē tō kura, kātahi koe ka uru atu ai.
 
Koia nei te wāhi noho o te rauemi matihiko ‘Taraiwa: He Rapanga Māmā’, e hāngai ana ki tēnei kōwae ako: https://nzmaths.co.nz/maori/LO/taraiwa/taraiwa.swf
 
I Mua i te Whakamahinga o te rauemi Taraiwa: Rapanga Māmā
Me mōhio te ākonga ki ngā tikanga o te hautau ōrite me te ōwehenga ōrite. Ko te kōwae ako o nzmaths e whai pānga ana ko tēnei:

 

Add to plan

Log in or register to create plans from your planning space that include this resource.