Papa Pūkeko

Te Rā Tuatahi:

1. Whakaaturia te Papa Pūkeko, ka whakamārama ai he rauemi hei āwhina i te tamaiti ki te whakaoti rapanga whakarea.  Whakamāramahia ngā kupu e rua nei, te pou me te kapa.  Uhia tētahi wāhanga o te papa hei whakaatu i ngā pou e 3 me ngā kapa e 4. 

   Tukuna te pātai e hia ngā pūkeko e whakaaturia ana?  Me tono kia whakamāramahia mai ngā rautaki, me pēhea hoki te tuhituhi i taua rautaki.  Koia nei pea ngā momo whakautu a ngā tamariki:

   Te Whakamārama i te Rautaki	Te Tuhituhi i te Rautaki
   I tatau ahau i ngā pūkeko.  Tahi, rua, toru, whā, rima … tae atu ki te tekau mā rua.	1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12
   E toru ngā pūkeko kei ia kapa.  E ono ngā pūkeko kei ngā kapa e rua.  Nō reira tekau mā rua ngā pūkeko kei ngā kapa e whā.	3 + 3 = 6, 6 + 6 = 12
   I tatau mawhiti-toru ahau.  Toru, ono, iwa, tekau mā rua.	3, 6, 9, 12
   I whakarea au i te toru  ki te rua, ka ono.  Kātahi ka whakarea i te ono ki te rua, ka tekau mā rua.	3 x 2 = 6, 6 x 2 = 12
   I whakarea au i te toru ki te whā.	3 x 4 = 12

2. Ka mahi takirua ngā tamariki.  Ko te mahi a te takirua he whakaatu i ēnei kapa me ēnei pou ki te Papa Pūkeko, me te tuhi anō i ētahi rautaki e toru hei kimi i te maha o ngā pūkeko.  

   E 3 ngā kapa, e 6 ngā pou

   E 5 ngā kapa, e 5 ngā pou

   E 4 ngā kapa, e 7 ngā pou

   E 6 ngā kapa, e 5 ngā pou

   E 3 ngā kapa, e 9 ngā pou 

   Kia taunga rā anō ngā tamariki ki ngā mea āhua māma nei, kātahi ka hoatu i ēnei:

   E 9 ngā kapa, e 12 ngā pou

   E 13 ngā kapa, e 8 ngā pou

   E 12 ngā kapa, e 10 ngā pou

   E 14 ngā kapa, e 7 ngā pou

   E 8 ngā kapa, e 13 ngā pou

Te Rā Tuarua

1. Whakamāramahia te tikanga o te whakarea.  Kia pēnei pea te kōrero:

   Whakaaturia ngā kapa e 2 me ngā pou e 3 ki te Papa Pūkeko.  Anei ngā tāpiritanga e whakaaturia ana:

   tāpirihia ngā kapa: 3 + 3 tāpirihia ngā pou: 2 + 2 + 2

    E taea ana ēnei tāpiritanga te tuhi hei whakarea:

   • 3 x 2 – ‘whakareatia te toru ki te rua’ ‘e toru ngā rua’
   • 2 x 3 – ‘whakareatia te rua ki te toru’, ‘e rua ngā toru’

   Tonoa mā ngā tamariki e whakaatu te whakareatanga 3 x 5 ki te Papa Pūkeko.  Ko ētahi pea ka whakaatu i ngā kapa e 3 me ngā pou e 5.  Ko ētahi ka whakaatu i ngā kapa e 5 me ngā pou e 3.  Me whakawhitiwhiti kōrero mō tēnei āhuatanga, ā, ka whakamārama i te tikanga, ko te tau tuatahi o te whakareatanga koirā te maha o ngā kapa, ko te tau tuarua, koirā ngā pou.

    

   

    3 x 5 

   Hei tirotiro anō i ngā mahi o inānahi, tonoa ngā tamariki ki te whakaatu i ētahi whakareatanga ki te Papa Pūkeko, me te whakamārama anō i te rautaki e tino pai ana hei kimi i te maha o ngā pūkeko.  Hei tauira:

   4 x 5                6 x 8                3 x 7                7 x 8                8 x 15

2. Tirohia te āhuatanga tātai kōaro o te whakarea.  Arā, he rite te 3 x 2 ki te 2 x 3.   Tonoa tētahi tamaiti ki te whakaatu i te 4 x 5 ki te Papa Pūkeko.  Tonoa tētahi anō ki te whakaatu i te 5 x 4.  Me whakawhiti kōrero he aha e ōrite ai te otinga o ēnei whakareatanga.  Tirohia ētahi atu whānau whakareatanga pērā i te:

   3 x 7 me te 7 x 3      6 x 4 me te 4 x 6                     7 x 13 me te 13 x 7

   Kia taunga rā anō ngā tamariki ki tēnei āhuatanga o te whakarea, ka whakawhitiwhiti kōrero ai mō ngā whakareatanga pēnei i te:

   3 x 100 me te 100 x 3             5 x 1000 me te 1000 x 5

   Kia pēnei pea ngā kōrero:

   E rima aku kotahi rau tāra.  E hia aku moni?  He aha te whakareatanga?  (5 x 100 = 500)

   Kotahi rau aku rima tāra.  E hia aku moni?  He aha te whakareatanga?  (100 x 5 = 500)

   Ko tēhea te whakareatanga māmā, ko te 5 x 100, ko te 100 x 5 rānei?  He aha ai?   Mēnā he uaua tētahi, ka taea te huri kōaro.  Arā, ka hurihia pea te 100 x 5 ki te 5 x 100.      

   Hoatu ētahi whakareatanga pēnei i ēnei hei whakaoti mā ngā tamariki.  Tonoa kia whakamāramahia te rautaki i whakamahia hei whakaoti:

   100 x 7               3x 1000                       1000 x 8                      100 x 9 

    

Te Rā Tuatoru

1. Ko te mahi i tēnei rā, he uhi i tētahi wāhanga o whakareatanga i te Papa Pūkeko, mā te tirotiro a te hinengaro e kitea ai ngā kapa me ngā pou.

   Whakaaturia tēnei whakareatanga ki te Papa Pūkeko, ka tuku ai i ngā patai.

    

   E uhia ana ētahi o ngā pūkeko o tēnei whakareatanga.  E hia ngā kapa?  E hia ngā pou?  Tuhia te whakareatanga?  E hia ngā pūkeko o ia kapa?  Me pēhea te whakaoti i te whakareatanga?

   Tonoa ngā tamariki ki te whakamārama i ā rātou rautaki.  Anei he tauira whakamārama:

   Tatau mawhiti-rima, nā te mea e rima ngā pūkeko o ia pou.  Rima, tekau, tekau mā rima, rua tekau, rua tekau mā rima, toru tekau.

   Tatau mawhiti-ono, nā te mea e ono ngā pūkeko o ia kapa.  Ono, tekau mā rua, tekau ma waru, rua tekau ma whā, toru tekau.

   Tekau ngā pūkeko i ngā pou e rua.  E toru ngā rōpū o te tekau, nō reira, e toru tekau ngā pūkeko katoa.

   Whakareatia te rima ki te rima, ka rua tekau mā rima.  E rima anō ngā pūkeko, nō reira e toru tekau ngā pūkeko katoa.

   E rua ngā kapa, tekau mā rua ngā pūkeko.  Whakareatia te tekau ma rua ki te rua, ka rua tekau mā whā.  Tāpirihia te ono anō, ka toru tekau.

   Whakareatia te rima ki te ono, ka toru tekau.

   Whakareatia te ono ki te rima, ka toru tekau. 

2. Kia taunga ngā tamariki ki te whakaoti whakareatanga mā te tirotiro a te hinengaro, ka hoatu ētahi anō hei mahi mā rātou.  E pai ana kia whakaatu i ngā whakareatanga ki tētahi Papa Pūkeko i te rauata.  Me uhi tētahi wāhanga o te whakareatanga, mā te tirotiro a te hinengaro e kite ai ngā tamariki i ngā kapa me ngā pou.   Kei te Whārangi Tārua 1 (PDF, 109KB) ētahi Papa Pūkeko hei whakaahua, hei whakaatu ki te rauata.  Tonoa ngā tamariki ki te tuhi i te whakareatanga ki ā rātou pukapuka, me te whakaatu anō i te rautaki.  Hei tauira:

         13 x 3 = 10 x 3 + 3 x 3

                     = 30 + 9

                     = 39

Te Rā Tuawhā

1. I tēnei rā, ka hurihia te Papa Pūkeko hei tūtohi whakarea.  Arā, ko tā ngā tamariki, he tuhi i ngā whakareatanga ki te papa.  Hoatu ki ia ākonga tētahi Papa Pūkeko, me tētahi Papa Whakarea Wātea (Whārangi Tārua 2 PDF, 95KB).

   Mā te ākonga e tuhi ngā tau ki te Papa Whakareatanga.  Ka whakamahia te Papa Pūkeko hei āwhina.  Whakahautia ngā tamariki ki te kimi i ngā tauira tau e puta mai ana.  Āta tirohia ngā tauira tau i ngā kapa, i ngā pou i ngā hauroki hoki.  Tonoa te ākonga kia whakamārama i ngā tauira tau, me ngā rautaki whakaoti i te Papa Whakareatanga.      

   Mēnā e tino taunga ana te ākonga ki te mahi whakarea, tonoa ia kia tīmata i te whakareatanga 15 x 15, ka haere whakamuri tana mahi.

2. Whakaahuangia ngā kāri kei Whārangi Tārua 3 (PDF, 87KB).  Ko ia kāri, he wāhanga kua tapahia mai i te Papa Pūkeko.  Hoatu tētahi o ēnei kāri me tētahi Papa Whakarea Wātea ki ia ākonga.  Ko tā te ākonga, he āta whakaaro nō tēhea wāhanga o te Papa Whakarea te kāri.  Māna e whakatakoto te kāri ki te wāhi e tika ana, ka whakamārama ai he aha ia i whakatakoto ai i te kāri ki reira.

   He mahi tēnei hei whakaū i te tatau māwhitiwhiti 
   

Te Rā Tuarima

1. He hokinga whakamuri ki ngā mahi katoa o tēnei wiki.  Whakatūria kia whā ngā Tūranga Mahi, ka huri haere ngā tamariki ki te whakaoti i ngā mahi.  E whā ngā kāri, me waiho tētahi ki ia Tūranga Mahi.  Ko tā ngā tamariki he whakaoti i ngā rapanga o ia kāri.  Waiho mā rātou anō e whiriwhiri te rautaki whakaoti i te whakareatanga, engari me tono kia whakamāramahia. 

   Whārangi Tārua 4 (PDF, 135KB)

   Whārangi Tārua 5 (PDF, 88KB)

   Whārangi Tārua 6 (PDF, 69KB)

   Whārangi Tārua 7 (PDF, 72KB)